موسیقی استان فارس از گونه موسیقی های مستقل نسبت به دیگر استان ها به شمار میرود و همانند دیگر استان ها دارای متر معین و متر آزاد میباشد. موسیقی های شمال و شمال غرب فارس متری آزاد دارند و بیشتر به موسیقی های قشقایی و بختیاری شبیه هستند، اما موسیقی های بخش جنوبی فارس به مقام های دشتی و دشتستانی شباهت داشته و این به دلیل نزدیکی جغرافیایی است. موسیقی های استان فارس که متری معین دارند، عموما دارای اشعار دل انگیزی میباشند و مضامین آن توصیفی و عاشقانه هستند. از عمده ترین مراکز رواج ترانه های فارس میتوان به فیروز آباد ، فسا ، جهرم ، و اصطهبانات اشاره کرد.
سازه ها
سازه های موسیقی محلی استان فارس عبارت اند از:
کرنا: این ساز شباهت زیادی به سورنا دارد، با این تفاوت که دهانه آن گشادتر و طولش بلند تر است. همچنین صدای آن از سورنا بم تر بوده و بیشتر حالت خبردهنده دارد.
سورنا: این ساز نوعی ساز بادی است و در مراسم جمعی استان فارس کاربرد دارد.
نی جفت یا دو نای: این ساز دیگر ساز بادی میباشد و در استان فارس رواج دارد.
نی لبک: نی کوتاهی است که در بین عشایر و خصوصا راهنمایان کاروان ها و شتر بانان معمول است.
سه تار: این ساز زهی بین عشایر استان فارس رایج است و مسلما اکثر شما با نام آن آشنایی دارید.
تار: این ساز در میان مردم ایالات فارس به خصوص ایالات شمال غربی رایج است و اکنون در بین برخی از ایالات نیز باب شده است.
کمانچه: این ساز در میان برخی از ایالات استان فارس به خصوص در ایالاتی که با قشقایی ها رابطه نزدیک دارند رایج میباشد.
تنبک: شیراز از شهرهایی است که به ساختن این یاز شهرت دارد که این ساز همانند دهل ضربتی میباشد.
دایره: این ساز همانند تنبک ضربتی است و از نوع ساز ضربی چوپانی استان فارس به شمار می آید.
نقاره : تشکیل شده است از دو کاسه بزرگ و کوچک که روی دهانه ی آنها پوست می کشند و با طناب محکم می کنند . نقاره با دو قطعه چوب نواخته می شود و ساز ضربی همراهی کننده سورناست.
دهل: این نوع ساز، ساز همراهی کننده سورناست و مانند بیشتر مناطق ایران، علاوه بر نقش خبری، دارای نقش همراهی کننده در رقص های جمعی به شمار می آید.
