قروت بیرجندی: بیرجندی‌ها به این غذا «قروت» می‌گویند و دلیل بنفش شدنش هم پروسه تهیه کشک آن است. می‌گویند در گذشته ماست چکیده را در یک دیگ چدنی می‌جوشاندند و بعد که سفت می‌شد در فضای باز می‌گذاشتند تا خشک شود. بعد این کشک را در ظرف های سفالی که «تغارچه» نام دارد، به همراه گردو انقدر می‌سابیدند که کشک بنفش شود. این محصول نهایی همان «قروت» است.
امروز اما اینطور نیست و فرایند تهیه قروت فرق کرده. حالا ماست چکیده جوشانده را که سفت شده را بدون خشک کردن در آفتاب در فریزر می‌گذارند تا یخ بزند و برای هر بار استفاده، از فریزر در می‌آورند و باقی مراحل تهیه قروت را طی می‌کنند.
نکته دیگر اینکه در گذشته قروت بیرجندی با نان خشک، یا نهایتا با همان بادمجان خورده می‌شده؛ ولی به مرور زمان و احتمالا با گسترش گردشگری و رفت و آمد اقوام مختلف (که تغییر الگوهای غذایی را در پی دارد) شیوه سرو و خوردن این غذا هم مثل خیلی از غذاهای دیگر تغییر کرده است. امروز حتی در خود بیرجند هم این غذا را به همراه کدوی خورشی، کدو حلوایی، پوره سیب زمینی یا تخم مرغ می‌خورند.
قروت تنها غذای محبوب مسافران بیرجند نیست! این غذا در سال ۱۳۹۷ اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی در فهرست میراث ناملموس ملی کشور ثبت و طرز تهیه قروت بیرجندی برای همیشه در فرهنگ و تاریخ غذایی ایران ماندگار شد.
طرز تهیه قروت بیرجند
قروت با گردو و کشک (قروت) بیرجندی تهیه می شود و هم حالت پودر شده و هم جامد دارد که با مخلوط شدن در آب رنگ بنفش پیدا می کند. در این پست قصد داریم طرز تهیه قروت بیرجندی را به روش اصیل آن آموزش دهیم.
مواد لازم برای تهیه قروت محلی
- نعنا خشک به میزان لازم
- قروت بیرجندی دو قاشق
- پیاز به میزان دلخواه
- گردو 6 عدد
- دارچین
- فلفل سیاه مقدار لازم
- آب 8 لیوان
- روغن مقدار لازم
- نمک
روش تهیه قوروت ، غذای بنفش ایرانی
-
باز کردن قوروت (کشک) بیرجندی
کشک بیرجندی را با 3 لیوان آب هم می زنیم تا کشک به خوبی باز شود.
-
خرد کردن گردو
گردو را ریز خرد می کنیم و به قروت باز شده اضافه می کنیم و برای تهیه قروت بیرجندی کنار می گذاریم.
-
خرد کردن پیاز
پیاز را به شکل دلخواه خرد می کنیم و در ظرفی می ریزیم.
-
آماده کردن پیاز داغ
برای تهیه قوروت بیرجندی، در تابه ای روغن ریخته و بعد از اینکه داغ شد، پیاز را به روغن اضافه می کنیم و هم می زنیم تا پیاز داغ آماده شود.
-
تهیه نعنا داغ
در تابه ای دیگر روغن می ریزیم و بعد از اینکه داغ شد، نعنا خشک می ریزیم.
-
تهیه قروت بیرجندی
در قابلمه ای آب ریخته و روی حرارت زیاد قرار می دهیم.
-
ریختن قروت بیرجندی
در این مرحله از طرز تهیه قروت بیرجندی، کشک باز شده که در بالا آماده کردیم را به مواد فوق اضافه می کنیم.
-
اضافه کردن پیاز داغ
پیاز داغ را می ریزیم و هم می زنیم.
-
ریختن نعنا داغ
نعنا داغ را به مواد قبلی قروت بیرجندی اضافه می کنیم.
-
افزودن ادویه
دارچین، نمک و فلفل سیاه را می ریزیم.
-
ریختن روغن
روغن را در مواد قروت بیرجندی می ریزیم و بعد از اینکه جوشید، حرارت را روی شعله ملایم تنظیم می کنیم و هم می زنیم. بعد از اینکه تقریبا 20 الی 30 دقیقه جوشید و قروت بیرجندی یکدست شد، از روی حرارت بر می داریم.