جنگل ابر شاهرود ؛ اقیانوسی از ابر زیرپاهایتان

بسیاری از ما همیشه جهت سفر کردن به مناطق مختلف ایران، به خصوص حتی اگر قصدمان سفر به مناطق طبیعی باشد، جنگل های شمال ایران را بهترین انتخاب خود میدانیم، اما در نقاط مختلف ایران، جاذبه های طبیعی بسیار زیادی وجود دارند که یک نمونه از آن میتوان به جنگل ابر در شاهرود اشاره داشت. با درناتریپ جهت آشنایی با جنگل ابر سمنان همراه باشید.

آشنایی

جنگل ابر در شاهرود، باقی مانده ای از یک جنگل هیرکانی است که ۳۵ هزار هکتار وسعت دارد و در آن گونه های نادری از حیوانات و جانوران مختلف زندگی میکنند. وجه تسمیه این جنگل به این بابت است که اقیانوسی از ابر آن را پوشانده است. نزدیکی ابرها به درختان در این جنگل باعث شده که گمان کنید ابرها بر روی درختان سوار هستند به طوری که بسیاری از گردشگران این مکان را زیباترین جاذبه طبیعی استان سمنان میدانند. این جنگل اهمیت زیادی از نظر میراث طبیعی دارد او به همین دلیل ۱۱۴ امین اثر طبیعی است که توسط سازمان میراث فرهنگی در ۲۰ بهمن ۱۳۸۹ در فهرست میراث طبیعی ایران قرار گرفت.

در جلسه شورای عالی محیط زیست در ۲۹ بهمن سال ۱۳۹۳ جنگل ابر منطقه حفاظت شده اعلام شد و در فهرست مناطق چهارگانه سازمان حفاظت از محیط زیست درآمد. قدمت جنگل بر اساس یافته های زمین شناسی به دوره سوم زمین شناسی برمیگردد. ارتفاع زیاد جنگل از سطح دریا، پایین بودن دما در فصل گرما و وجود چشمه‌سارهای فراوان و پوشش جنگلی متنوع از شاخصه‌های این جنگل است. میزان بارندگی در این منطقه بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلی‌متر و متوسط حداکثر دما ۲۰ و حداقل دما شش درجه سانتی‌گراد است. از چشمه‌های دایمی منطقه می‌توان به چشمه آلوچال، آب شرش و آبشار اشاره کرد.

اهمیت

این جنگل به سه دلیل اهمیت دارد:

۱. قسمتی از جنگل‌های باستانی هیرکانی است و گیاهان دارویی کم‌نظیری دارد.

۲. اکوتن این ناحیه دارای اهمیت است؛ یعنی مرز میان‌بند بین دو اکوسیستم منطقه نیمه بیابانی و جنگلی است. به‌طوری‌که می‌توان در جنگل‌های این ناحیه درختان سوزنی‌برگ را در کنار درختان پهن‌برگ دید که این امر در گونه‌های جانوری هم تأثیرگذار بوده‌است.

۳. جغرافیای خاص منطقه که دو منطقه کم ارتفاع و بلند را در کنار هم قرار داده‌است دارای اهمیت است؛ به‌طوری‌که شاهد تشکیل اقیانوس ابر در این منطقه هستیم که پدیده کم‌نظیری در دنیا محسوب می‌شود.

علاوه بر زیبایی این جنگل، وجود گونه های مختلف گیاهی مانند راش، بلوط، توسکا، نارون، گیلاس وحشی، بارانک، سرخدار، نمدار و مانند آن‌ها این قابلیت را پدید آورده که این اراضی همچون موزه‌ای زنده برای جذب گردشگران داخلی و خارجی مورد استفاده قرار بگیرد. بخشی از گردشگران خارجی این منطقه، گیاه‌شناسانی هستند که برای دیدن گونه‌های نادر گیاهی موجود در جنگل‌های هیرکانی به ایران می‌آیند و دسته دوم، گردشگران عمومی هستند که اغلب از کشورهای آسیای میانه و خاورمیانه می‌آیند. جنگل ابر درمحلی واقع است که از ضخامت کوه‌های البرز کاسته می‌شود و ابرهای گرفتار در پشت این دیواره از لابه‌لای دره‌ها به سمت جنوب سرازیر می‌شوند؛ به همین خاطر تقریباً از بعدازظهر تا نیمه‌های شب با سرد شدن هوا چنان می‌نماید که جنگل به روی ابرها سوار شده‌است. مجاورت دو ناحیه کم فشار و پرفشار (دشت گرگان و منطقه ابر) باعث شده هر وقت زمین انرژی می‌گیرد ابرها جابه‌جا شوند و به‌نظر برسد که ابرها از آسمان به زمین می‌آیند. این اتفاق منطقه ابر را دگرگون کرده‌ است.

در این جنگل، ۸۵ نوع گونه گیاه مانند راش، بلوط، ممرز افرا، شیردار، توسکا، آزاد داغداغان، گونه‌های کلاه میر حسن، چوبک، اسپرس، دم روباهی، آویشن و شبدر به همراه گونه‌های گیاهی نادر مانند نارون، بارانک، سرخدار و مانند آن‌ها وجود دارد و وجود گیاهان دارویی در آن باعث شده است که این جنگل به یکی از مهم ترین قطب های گیاهان دارویی در کشور تبدیل شود. در قسمت‌های جنوبی جنگل، یعنی قسمتی که به روستاها نزدیک‌تر است پوشش گیاهی تنک دیده می‌شود. در عمق جنگل تپه‌های پرشیبی وجود دارد که سراسر پوشیده از درختان بلند است. مشهورترین درخت منطقه اورس است. درختی با ریشه‌های بلند که روی زمین می‌خزد. مناطق ابتدایی جنگل ابر ییلاق چوپانان گلستانی است، اما در عمق جنگل اثری از انسان دیده نمی‌شود.

گونه های جانوری در جنگل ابر شاهرود

از گونه های جانوری در این جنگل میتوان خرس قهوه‌ای، گرگ، پلنگ، خوک وحشی، شغال، روباه، خرگوش کل و بز، شوکا و مار و از پرندگان کبک، کبوتر جنگلی، بلدرچین، عقاب جنگلی، کرکس، شاهین، فاخته و قرقاول را نام‌ برد.

جغرافیای جنگل ابر سمنان

این جنگل در منطقه البرز شرقی و در شهرستان شاهرود، بخش بسطام و دهستان خرقان واقع شده و تقریبا مرز استان سمنان و استان گلستان است. برای رسیدن به جنگل ابر می‌بایست پس از رسیدن به شهر شاهرود به سمت شهر زیبای بسطام در ۴ کیلومتری شمال شاهرود و در ۳۵کیلومتری مسیر جاده شاهرود-آزاد شهر بروید و پس از آن به روستای زیبای ابر بروید. اگر قصد اقامت دارید، میتوانید در جنگل کمپ زده یا در خانه های روستای ابر اقامت کنید. حواستان باشد که لباس گرم به همراه خود بردارید؛ چراکه در شب ها یا اول صبح هوا بسیار سرد است. اگر قصد دارید به این منطقه سفر کنید، بهار و تابستان بهترین زمان برای مشاهده جنگل به علاوه اقیانوس ابرها بسیار بیشتر است. اگر قصد بازدید از مناطق مختلف جنگل را دارید، بدون راهنما به هیچ عنوان سفر نکنید؛ زیرا ممکن است گم شوید. فصل زمستان نیز به دلیل شرایط جوی و بسیار سرد برای سفر نامناسب می باشد.