لباس محلی مردان و زنان ایلام

تغییرات لباس در مردم ایلام در مقایسه با بسیاری از جاها اندک بوده و مردم ساکن در نواحی این استان احترام خاصی برای لباس‌های محلی خود قائل هستند. در این پست قصد داریم تا پوشش زنان و مردان ایلامی را به شما معرفی کنیم. با درناتریپ همراه باشید.

پوشاک زنان

لباس محلی زنان در برابر پوشاک مردان پیچیدگی بیشتری دارد و تزییناتی چون آویزها، سرپوش‌ها و… را داراست که در مردان پوشش بسار ساده‌تر است.

۱. سرپوش

در گذشته، زنان این ناحیه مقداری از موی طرفین سر خود را آویزان گذاشته و بیشتر سر خود را میپوشاندند که جهت زیبایی بیشتر این اقدام تنجام میشده است. سرون یا سرپوش، نوعی پوشش زنانه است که متشکل از کلاه یا عرقچین، یک یا دو عدد گل، گاهی هبر و یا نوعی چفیه سیاه رگه دار در دور سر است.

۲. عرقچین

نوعی کلاه زنانه است که جنس آن پارچه سفید نخ دار بوده و رنگ کلاه به رنگ دیگری است.  عرقچین هیچگاه تنهایی به کار نمیرود و بقیه پوشش‌ها نیز بر آن بسته میشود.

۳. گل و نی

این پوشش حریری در اندازه‌های مختلفی تولید میشود که جنس آن نازک بوده و زمینه‌های مشکی با گل‌های مختلف دارد. این پوشش با گل و نی تزیین میشود و در برخی مناطق  آنرا سه گوش بر روی سر می‌اندازند.

۴. تا کاری

این پوشش از جنس حریر و یا نخی مربعی شکل و بزرگ و از گل و نی ضخیم‌تر است. زمینه‌هایی سیاه و خطوط باریک به صورت رگه‌های نازک قرمز تیره یا سبز میباشد و در حاشیه‌هایش ریسه دارد. وقتی دو طرفش بسته میشود، حجم بزرگ حاشیه واری را اطراف سر ایجاد میکند و از اضافه‌ی هر دو سر آن را از قسمت پشتی آویزان میکنند.

۵. هبر

سرپوشی مشکی واز از جنس مخمل میباشد که سه گوش بوده و دو گوشه‌ی آن بلند و مقداری باریک است. حاشیه‌های آن دارای منگلوه سیاه رنگ میباشد و هنگام بستن به سر، منگوله‌ها در چندین ردیف، اطراف و جلوی سر را زینت میدهند. قبل از بستن هبر از گل و نی استفاده میکنند، در این روش، گل و نی را به صورت مثلثی در آورده و بر روی سر می‌اندازند و سپس هبر را بر روی آن به دور سر میبندند.

۶. مقنا یا مقنه

پارچه‌ای نازک و مشکی با عرض ۷۰ سانتی متر بوده و بیشتر از ۵/۱ طول دارد و دارای دو قطعه بوده که از کناره و در جهت طول به یکدیگر بافته شده‌اند. این پوشش مخصوص عرب زبانان بوده که از مناطق اطراف آن وارد ایلام شده است. زنان یک سرمقنا را روی سر گذاشته ومابقی آن را به دور سروگردن تا سینه می پیچند ودر نهایت برای آنکه باز نگردد به آن سنجاقی می زنند.

۷. قتره

نوعی چادر زنانه است که از چادر‌های معمولی بزرگتز بوده و آستین‌های گشادتری دارد. این پوشش تماما مشکی بوده و فاقد پارچه‌هایی طرح دار میباشد. این پوشش نیز مخصوص عرب زبانان است.

۸. کمرچین

این پوشش، در چند دهه پیش بالاپوش زنان مناطق مختلف ایلام بود که از نوارهای زرباف در تزیین آن استفاده میشود. جنس کمرچین از مخمل در رنگهای قرمز ، جگری ، سبز ، سرمه ای ومشکی بوده ودارای آستین بلند ، جلوباز ، (عیناً شبیه پالتو مردانه) وجیب بادهانه کج در طرفین وکمربندی از جنس خود می باشد.

۹. یل

نوعی کت زنانه است که از جنس بوده و تزیینات اندکی دارد.

۱۰. کلنجه

از بالاپوش‌های زنان بوده و جنسی مشابه کمیرچین دارد و اندازه‌ آنها تا زانوها است.

۱۱. سخمه

نوعی بالاپوش دیگر از جنس مخمل و پارچه‌هایی با رنگ‌های مختلف است. این پوشش آستین ندارد و مانند جلیقه است. این پوشش تزییناتی چون آویزهای نقره‌ای و سکه قلا میباشد.

۱۲. کراس یا شوو

پیراهن بلند و آستین دار زنانه است. این پیراهن بلند بوده و تا زانوها میرسد.

۱۳. شوال

دو نوع شلوار در پوشش زنان ایلامی کاربرد دارد که یکی از آنها شلوار کردی بوده که جیب داشته و تزیینی ندارد و دیگری گل دار بوده و فاقد جیب است.

۱۴. قی ون

پارچه‌ای بلند و یک رنگ است که از آن به عنوان شال کمر استفاده میشود و در فصل کشاورزی بیشتر استفاده میشود.

۱۴. کفش

استفاده از کفش‌های چرمی و لاستیکی در امروزه بین مردم محلی ایلام رایج است که قبلا از نوع دژگری کفش به نام کلاش استفاده میشده است.

پوشاک مردان

لباس محلی مردان در ایلام باید نشانه افتادگی باشد به گونه‌ای که تزیینات در آن مطرود بوده و زنانگی محسوب میشود. عمده ترین پوشش مردان ایلام به این شکل است:

۱. کلاو

کلاو یا کلاه ایلامی در بین مردان ایلام استفاده میشود. این کلاه مشکی راه راه بوده یا راه راه است که بر آن چفیه میبندند.

۲. لچک یا چفیه

این نوع پوشش معمولا وارداتی است و در شکل‌های مختلفی چون سفید راه راه، مکشی راه راه، سفید و… دیده میشود.

۳. فرجی

نوعی بالاپوش مردانه بوده و از جنس کرک است که در مناطق عشابری مخصوصا فصل سرما استفاده میشود. عموما پالتوبند بوده و آستینهای غیر کاربردی دارد.

۴. سخمه

مانند فرجی است با این تفاوت که مقدار اندکی آستین دارد و بسیار کوتاهتر از آن میباشد.

۵. عبا

پارچه‌ای نازک و توری است که ویژه سادات و عرب زبانان میباشد.

۶. خفتان

نوعی پالتو مردانه و از جنس مخمل مشکی یا سرمه‌ای استذکه تزییناتی ندارید و در طرفین دارای جیب است.

۷. شوال

شلوار مردان از جنس تی ترون تک رنگ بوده که در قسمتهای بالا گشاد و در پایین باریک است. کلاش نوعی کفش است که توسط مردان با نخ پنبه وجوال دوز به شیوه ای خاصی روی یک قطعه لاستیک پهن به اندازه کمی بزرگتر از کف پاها بافته می شود.

۸. دشداشه

پیراهنی بلند، گشاد و آستین دار است که در قسمت گردن چند دکمه داشته و تا روی پاها میرسد.