در شمال غربی کشورمان، دریاچه ای به نام ارومیه قرار دارد که در میان دو استان آذربایجان غربی و استان آذربایجان شرقی واقع شده است. این دریاچه به عنوان بزرگترین دریاچه داخلی ایران نیز شناخته می‌شود و پیش از آنکه خشکسالی گریبان گیرش شود، دومین دریاچه بزرگ آب‌شور دنیا بود. ما در این مقاله شما را با دریاچه ارومیه آشنا خواهیم کرد.
موقعیت جغرافیایی دریاچه ارومیه
این دریاچه با مساحت فعلی 2288 کیلومترمربع در شمال غربی ایران و مابین استان‌های آذربایجان شرقی و غربی با ارتفاعی در حدود 1270 متر از سطح آب‌های آزاد قرار گرفته است. دریاچه ارومیه بزرگترین دریاچه داخلی ایران و بزرگترین دریاچه آب شور در خاورمیانه محسوب می‌شود که عنوان پارک ملی و منطقه حفاظت شده را از آن خود کرده، همچنین به عنوان ذخیره‌گاه زیست کره نامش در یونسکو به ثبت رسیده است.
چرا ارومیه؟
جالب است بدانید که نام این دریاچه، همیشه “ارومیه” نبوده. در حال حاضر نام این دریاچه را از شهر ارومیه اقتباس کرده‌اند. شهری که در حال حاضر مرکز استان آذربایجان غربی است. اما حدود نود سال پیش و در سال ۱۹۳۰ میلادی، نام این دریاچه را به افتخار رضا شاه پهلوی، دریاچه رضائیه قرار دادند. اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷، نام این دریاچه به ارومیه تغییر پیدا کرد.
البته جالب است بدانید که پیش از رضائیه نیز نام این دریاچه ارومیه بوده. البته مردم آذری زبان، این دریاچه را اورمو گولو خطاب می‌کنند. همچنین در دوران ایران باستان پیش از اسلام، این دریاچه را چیچست خطاب می‌کردند. چیچست در زبان فارسی کهن به معنای درخشنده بوده و الحق که چه نام زیبا و برازنده‌ای برای این دریاچه به شمار می‌آمده.
دریاچه ارومیه،بزرگترین دریاچه آب شور در تمام خاورمیانه
دریاچه ارومیه هنوز هم که هنوز است، مقام بزرگترین دریاچه داخل ایران را بر دوش می‌کشد. با وجود غم و اندوه فراوانی که بر بستر خشک او روانه شده، هنوز هم ششمین دریاچه آب شور بزرگ دنیا و بزرگترین دریاچه آب شور کل خاورمیانه شناخته می‌شود. دریاچه‌ای که از تلاقی رود‌های زرینه رود، تلخه رود، باراندوز، گادر و سیمینه رود به وجود آمده و چنین اثر هنری زیبایی را در شمال غرب ایران به تصویر کشیده.
عمق دریاچه ارومیه
دریاچه ارومیه با طول و عرض ۱۴۰ و ۵۵ کیلومتر، دارای ۱۶ متر عمق است.
زیست بوم گیاهی دریاچه ارومیه
دریاچه ارومیه و بعضی از 102 جزیره کوچک و بزرگی که در دل آن جای گرفته‌اند، منزلگه پرندگان و جانوران بسیاری است که یکی از بهترین مکان‌ها برای ثبت و شکار لحظات سفر شما خواهد بود. 550 گونه گیاه شورپسند و خشکی دوست و گونه‌ای بی‌مهره به نام آرتمیا در این دریاچه زندگی می‌کنند.
زیست بوم جانوری دریاچه
با فرا رسیدن فصل مهاجرت پرندگان، جزایر زیبای این دریاچه به محل توقف پرندگان مهاجر از جمله فلامینگو، پلیکان، کفچه‌نوک، اکراس، لک‌لک، اردک پیسه، نوک‌خنجری٬ چوب‌پا، و مرغ نوروزی تبدیل می‌شوند و امکان تماشای تعدادی از نادرترین گونه‌های پرندگان را فراهم می‌آورد.
رنگ آب دریاچه ارومیه
یکی از چیز‌هایی که بسیاری از مسافران را جذب دریاچه ارومیه می‌کند، رنگ منحصر به فرد آن است. شاید شما هم در تصاویر مرتبط با دریاچه ارومیه ، شاهد این بوده‌اید که رنگ آب دریاچه، سرخ و نارنجی است. این رنگ به خاطر فعالیت موجودات میکروسکوپی خاصی است که در داخل دریاچه زندگی می‌کنند.
جزایر دریاچه ارومیه
دریاچه ارومیه درست مثل بیشتر دریاچه‌های جهان دارای جزیره‌های متعددی است که تعدادشان به ۱۰۲ مورد می‌رسد. جزایر اشک، کبودان و شاهی به‌عنوان بزرگترین و مهم‌ترین جزایر دریاچه هستند؛ هرچند جزایر کوچک و بزرگ زیادی همچون جزیره آتش، آذر، آذین، اردشیر، اسپیر، اشکو، امید، کاظم داشی، تنجک، توس، چشمه کنار، زاغ، شبدیز، سنگو، کفجه نوک، گیو و… نیز در گوشه‌وکنار این دریاچه خودنمایی می‌کنند. جزیره شاهی تنها بخش مسکونی دریاچه ارومیه است که هفت روستا دارد.
وضعیت فعلی دریاچه ارومیه
هم‌زمان با انتشار اخبار خشک شدن ۸۸ درصد از دریاچه ارومیه، کارشناسان هشدار دادند که اگر کاری برای احیای آن انجام نشود، جمعیت ساکن در کنار دریاچه به‌دلیل طوفان شن و گرد و غبار مجبور به مهاجرت خواهند شد. رئیس اداره محیط زیست نیز اعلام کرده بود که با خشک‌شدن دریاچه ارومیه، شهر تبریز باید تخلیه شود. با این وجود، پس از چندین سال نگرانی، سطح آب دومین دریاچه نمک جهان بالا آمد و از خشک‌شدن فاصله گرفت.
از زمان شروع عملیات احیای دریاچه از سال ۱۳۹۴ تاکنون بیش از ۱۰ هزار میلیارد تومان اعتبار برای آن تخصیص یافته است. برنامه نجات دریاچه زمانی آغاز شد که سطح ارومیه فقط ۵۰۰ کیلومتر مربع بود و تنها بخش بسیار ناچیزی از ۵۰۰۰ هزار کیلومتر مربع مساحت کل دریاچه در بهترین دورانش را تشکیل می‌داد. در طی احیای دریاچه، مساحت آن در سال ۱۳۹۶ به ۲,۳۰۰ کیلومتر مربع و در سال ۱۳۹۸ به ۳,۲۱۴ کیلومتر مربع افزایش یافت.
تفریحات دریاچه
قایق سواری: در گذشته یکی از تفریحات جالب توجه دریاچه ارومیه، قایق‌سواری و سر زدن به جزایر مختلف آن بود؛ اما با خشکسالی به وجود آمده در دریاچه، این تفریح کم‌کم رنگ باخت؛ اما با توجه به آبگیری دریاچه در سال 98 این تفریح دوباره جان گرفته و می‌توانید سوار بر قایق شوید و گوشه‌گوشه این دریاچه زیبا را کشف کنید.
گِل بازی | درمان با دریاچه ارومیه: خواص آب دریاچه ارومیه باعث شده تا گِل و لای کف آن، برای درمان انواع بیماری‌های رماتیسمی، پوستی، اختلال سوخت و ساز بدن، بیماری‌های زنان و… مناسب باشد. غلظت بالای نمک دریاچه، نیز باعث می‌شود تا شناور ماندن روی آب آن تمدد اعصاب را برای فرد، به ارمغان بیاورد. بیماری‌های کلاژن پوستی و مفصلی نیز با لجن و نمک دریاچه‌هایی شبیه دریاچه ارومیه قابل درمان هستند
تماشای غروب و عکاسی: برای ثبت تصاویر بهتر، دریاچه ارومیه بهترین انتخاب می تواند باشد.
امکانات دریاچه
اگر بخت با دریاچه یار باشد و خشکسالی امان دهد، امکانات زیر را می توانید در اطراف آن بیابید:
- قایق‌های موتوری و پدالی برای گشت و گذار در دریاچه
- مجتمع‌های گردشگری
- رستوران و کافه
- آلاچیق
عمیق ترین نقطه دریاچه ارومیه کجاست؟
عمیق ترین نقطه این دریاچه در شمال غربی به عمق 16 متر می‌باشد