زنجان، یکی از شهرهای شمال غربی ایران است و جاهای زیادی برای دیدن دارد. بهتر بگوییم، چه دلتان بخواهد بزنید به دل طبیعت، چه دلتان بخواهد بروید جاهای تاریخی و چه دلتان بخواهد در بازاری طولانی و رنگارنگ راه بروید، همگی در زنجان گرده هم آمده اند. با درناتریپ همراه باشید تا با مکان های دیدنی زنجان بیشتر آشنا شوید.
مکان های تاریخی
۱. گنبد سلطانیه
دیدنی ترین بنای زنجان به عقیده بسیاری گنبد سلطانیه است. این گنبد که به عنوان بزرگترین گنبد خشتی دنیا شناخته میشود، یکی از شاهکارهای مربوط به دوره ایلخانان است. گنبدی عظیم و پرهیبت که با کاشی کاری‌های فیروزه‌ای و لاجوردی‌اش از دور خودنمایی می‌کند. گنبد سلطانیه در فاصله سال‌های ۷۰۲ تا ۷۱۴ به سفارش اولجایتو پادشاه مغول، معروف به سلطان محمد خدابنده ساخته شده و مقبره خود او نیز میباشد. گنبد سلطانیه از پربازدیدترین جاهای دیدنی زنجان به حساب می آید.
۲. بازار زنجان
ساختن بازار زنجان در دوران آقا محمدخان قاجار آغاز و در سال ۱۲۱۳ در زمان فتحعلی شاه قاجار خاتمه یافته و مساجد و سرا‌ها و گرمابه‌ها در سال ۱۳۲۴ به آن اضافه شده است. مجموعه بازار قدیمی به صورت یک خط مستقیم به عنوان بازار بالا و پایین به دو قسمت شرقی و غربی تقسیم شده است. این بازار طویل‌ترین بازار ایران است.
۳. رختشوی خانه زنجان
بنای رخت‌شوی‌خانه یا مجموعه تاریخی رخت‌شوی‌خانه در قلب بافت تاریخی شهر زنجان احداث شده است. مردم شهر لباس و رخت خود را در آن محل می‌شسته‌اند. این بنا در حال حاضر به عنوان موزه مردم‌شناسی مورد استفاده قرار می‌گیرد. زمین این بنا توسط علی اکبر خان توفیقی اولین شهردار وقت زنجان خریداری شد و در سال ۱۳۴۵ ه. ق توسط او ساخته شده است.
۴. قلعه بهستان
این قلعه‌ی عجیب و غریب با ارتفاع بسیار زیاد نسبت به سطح شهر و روستای حوالی، یکی از جالب‌ترین‌ها جاهای دیدنی زنجان است. «قلعه‌ی بهستان» که در ۱۴ کیلومتری شمال «ماه‌نشان» در شهرستان ماه‌نشان قرار دارد، در کنار رودخانه‌ی «قزل‌اوزن» و در ۱۲۰ کیلومتری شمال غربی زنجان قرار دارد. در دل کوه سوراخ‌های غار مانندی به‌دست ساسانیان ساخته‌شده است. برای دیدن این قلعه و اطراف آن یک روز وقت لازم است.
۵. موزه باستان شناسی
این موزه، خانه‌ی یکی از مهم‌ترین آثار باقیمانده‌ی باستان‌شناسی در ایران، “مرد نمکی” است. این مکان به موزه‌ی «مردان نمکی» هم مشهور است و یکی از معروف‌ترین جاهای دیدنی زنجان است. «مردان نمکی» که از معدن چهرآباد در استان زنجان به‌دست‌آمده‌اند، نمونه‌های بی‌نظیر سالمی از انسان پیش از تاریخ‌اند. حتی لباس‌ها و موهای مردان نمکی تحت شرایط خشکی و نمکی که روی آن‌ها بوده، سالم باقیمانده است.
۶. مسجد جامع زنجان
مسجد جامع زنجان با چهار ایوان یکی از مساجد مهم استان زنجان و زیبا در نوع خود است که چشم هر بیننده‌ای را می‌نوازد. مسجد جامع زنجان به همراه یک مدرسه بوده که در قرن سیزدهم هجری قمری توسط یکی از پسران فتحعلی شاه قاجار به نام عبدالله میرزا دارا که یکی از مریدان آیت الله سید محمد مجتهد سردانی بود ساخته شده است.مسجد جامع زنجان به نام‌های مسجد دارا، مسجد سید، مسجد سلطانی و مسجد جمعه نیز نامگذاری شده بود و اکنون با عنوان مسجد جامع معروف است. این مسجد زیبا از بهترین جاهای دیدنی زنجان است که نباید از دست داد.
۷. آرامگاه امامزاده سید ابراهیم
آرامگاه امامزاده سید ابراهیم در داخل شهر زنجان در قبرستانی واقع در منتهی‌الیه سمت شرقی شهر قدیم، مشرف به دیوار حصار شهر قرارگرفته که امروزه قسمتی از قبرستان مزبور به دبیرستان، دبستان و قسمتی دیگر به خیابان موسوم به صدر جهان تبدیل شده‌است.لازم به ذکر است که اگر به‌دنبال خرید خوب یا پاساژ‌گردی هم باشید، کنار امامزاده پاساژ بزرگ نور که یک پاساژ چندطبقه و معروف‌ترین در زنجان است، محل مناسبی است.
۸. پل تاریخی میر بهاءالدین
این پل قاجاری تقریباً متعلق به ۲۰۰ سال قبل است. بزرگی و عرض این پل هر بیننده‌ای را شگفت‌زده می‌کند. پل «میر بهاءالدین» که روی زنجان رود ساخته‌شده است، در ابتدای جاده‌ی بیجار از کمربندی جنوبی قرار دارد. وقتی‌که وارد جاده‌ی بیجار می‌شوید به سمت راست خود نگاه کنید. یک محوطه‌ی فضای سبز با تعدادی آلاچیق خواهید دید که معمولاً خلوت است.در امتداد آن پل میر بهاءالدین پیداست. وقتی به پل رسیدید روی پل بروید و آن سمت پل باغ‌های شخصی زیبا را ببینید.
۹. مسجد حسینیه‌ی اعظم
مسجد حسینیه اعظم از بزرگترین مراکز مذهبی جهان تشیع به شمار می‌آید که در جنوب شهر زنجان و در خیابان فردوسی واقع شده است. این مسجد پس از قربانگاه منا به عنوان دومین قربانگاه جهان اسلام شناخته میشود. مسجد حسینیه اعظم زنجان یکی از اماکن متبرک و معنوی استان زنجان به حساب می‌آید که سالانه میزبان مسافران زیادی از نقاط مختلف ایران و جهان است که به این شهر سفر می‌کنند. مسجد حسینه اعظم زنجان شهرت و آوازه جهانی خود را مدیون مراسم و دسته‌های عزاداریست که در روز هشتم ماه محرم برای حضرت سیدالشهدا (ع)، حضرت ابوالفضل (ع) و یارانشان برگزار می‌گردد. قدمت مسجد حسینیه اعظم زنجان به دوره صفویه باز می‌گردد، به این دلیل که این زمان همراه با رسمی شدن مذهب شیعه توسط شاه اسماعیل صفوی در ایران بود. این مسجد موقوفه‌ی افرادی به نام‌های حاج میرزا محمدتقی و حاج میرزا بابایی بوده است که در دی ماه سال ۱۳۸۷ به عنوان دهمین میراث معنوی کشور به ثبت رسید.
۱۰. خانه ذوالفقاری
خانه ذوالفقاری مربوط به دوره قاجار است و در خیابان طالقانی شهر زنجان واقع شده است. عمارت ذوالفقاری در یکی از محلات قدیمی شهر زنجان موسوم به محله دالان آلتی در ضلع شمالی سبزه میدان و مسجد جامع قرار دارد. این خانه به سبک بناهای اواخر دورهٔ قاجار ساخته شده است. سبک ساختمانی آن از بناهای گوتیک اروپایی الهام گرفته شده است.
۱۱. معبد داش کسن
این مکان شگفت انگیز، در دل کوه های سلطانیه و در نزدیکی روستای ویر در ۱۵ کیلومتری شمال شرق شهر سلطانیه قرار گرفته است. هنگامی که برای اولین بار داش کسن را ببینید، تصور می کنید به کشور چین قدم گذاشته اید. ولی در واقع این بنا از آثار شاخص دوره ایلخانی است که توسط هنرمندان مطرح آن دوره به زیبایی هرچه تمام در دل کوه ها تراشیده شده است. از جذاب ترین و معروف ترین آثار این مکان، می توان به نقش برجسته دو اژدها اشاره کرد. به خاطر همین دو نقش برجسته، این محوطه به معبد اژدها شهرت گرفته است. در فرهنگ کشور چین، اژدها نماد قدرت، برکت و خوشبختی است. پادشاهان گذشته نیز به قدرت علاقه بسیار زیادی داشتند. شاید به همین دلیل است که دستور حکاکی این نقوش در دل این محوطه باستانی صادر شده است.طول نقش برجسته اژدهای اصلی ۵ متر و ارتفاع آن ۱٫۵ متر است و درون یک حفاظ شیشه ای به خوبی از آن محافظت می شود.
۱۲. حمام حاج داداش
حمام حاج داداش یکی از بناهای تاریخی و جاهای دیدنی زنجان است که هنوز بعد از گذشت چندین سال بافت خود را حفظ کرده و با تغییر اندک و کمی تزئینات زیبا به سفره‌خانه‌ای جذاب برای استفاده گردشگران و مردم تبدیل شده است. این حمام دیدنی با کاشی‌هایی به رنگ زرد، آبی تیره، آبی روشن و فیروزه‌ای مزین شده است.
۱۳. مسجد عباسقلی
مسجد عباسقلی مربوط به دوره قاجار است و در زنجان، خیابان سعدی وسط واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۳ مرداد ۱۳۷۸ با شماره ثبت ۲۳۷۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
۱۴. مسجد چهل ستون
مسجد چهل ستون زنجان از مساجد تاریخی شهر زنجان است. این مسجد در بافت بازار بالای زنجان در ضلع جنوب شرقی مسجد جامع زنجان در راسته معروف به راسته‌ی حجت‌الاسلام قرار دارد. این مسجد یکی از مهم‌ترین و معروف‌ترین حوزه‌های علمیه ایران در دوره قاجار بوده و توسط یکی از علمای معروف آن زمان بنام ملا علی قارپوز آبادی ساخته شده است. طبق کتیبه‌ای که بر روی پیشانی ورودی بنا نصب شده این بنای در سال ۱۲۸۴ هجری قمری ساخته شده است. این مسجد دارای صحن و شبستان‌های بزرگی است که طاق و تویزه‌های ضربی آن بصورت متقارن بر روی ۳۲ ستون قطور استوار گشته است. محراب این مسجد با رسمی‌بندی و کاشی معقلی آرایش شده و ازاره‌های آن نیز مزین به کاشی‌هایی با طرح‌های گل و بوته (طرح گلدانی) است که متأثر از مکتب کاشی‌کاری دوران قاجار است.
۱۵. موزه‌ی نسخ خطی
این موزه در آرامگاه میرزا مهدی قرار دارد. بنای آرامگاه، محوطه‌ای به وسعت ۷۰۰ متر مربع است که دارای یک ورودی زیبا با پلان پنج ضلعی است. درچهار ضلع ورودی سکوهای نشیمن دارد و بالای طاق نماهای شمال شرق و شمال غرب مقرنس‌های گچی به رنگ آبی داشت. آرامگاه از یک حیاط و ساختمانی در شمال آن تشکیل یافته است. ساختمان آرامگاه دارای دو ایوان ستون دار همسان در دو طرف ورودی و مجموعه فضاهایی در پشت ایوان‌ها است.
۱۶. حمام حاج ابراهیم
در شهر تاریخی زنجان حمامی با نام حاج ابراهیم وجود دارد که در دل بازار زنجان است این حمام در بافت قدیمی بازار زنجان در کوچه ای به نام ((سقالر)) وجود دارد که در حین بازدید از بازار بالا می توانید از این حمام نیز دیدن کنید. زمانی که وارد کوچه سقالر که می شوید بافت قدیمی بازار را باید طی کنید حجره هایی با درب و پنجره چوبی و حیاتی که وسط آن یک حوض قدیمی زیبا ساخته شده، انتهای کوچه بر سر در چوبی آن حک شده حمام باستانی حاج ابراهیم سرمدیان.
مکان های طبیعی
۱. دودکش جن
در ۱۲۰ کیلومتری شهر زنجان، پدیده‌ای طبیعی و تاریخی قرار دارد که از آن به دودکش جن یا هودو (در اصطلاح زمین‌شناسی هودو (Hoodoo) یاد میشود. این پدیده‌ی طبیعی زیبا و حیرت‌انگیز، در طول زمان و بر اثر فرسایش سنگ‌های غول‌پیکر و عظیم به شکل قارچ تبدیل شده و به صورت یک سنگ کوچک ریز و چند سنگ بزرگ که روی آن قرار دارد، مشاهده میشود. این پدیده در کشورهای دیگری از جمله ترکیه، صربستان، تایوان، فرانسه و کانادا نیز وجود دارد.
۲. مجموعه ائل داغی
یکی از دوست‌داشتنی‌ترین مراکز تفریحی و گردشگری در شمال شهر زنجان، مجموعه ائل داغی این شهر است که به گاوازنگ نیز شهرت دارد. این مکان در دامنه‌ی کوه گاوازنگ و در فاصله‌ی نسبتا کمی از مرکز شهر قرار دارد و از امکانات رفاهی مورد نیاز نیز برخوردار است.
۳. شهرستان طارم
طارم، به هندوستان ایران مشهور است. طبیعت سرسبز، آبشارهای زیبا و مردمانی خون‌گرم، طارم را به یک قطب گردشگری مبدل کرده است. آبشار هشترخان طارم در دره‌ای سرسبز میان کوه‌های ناحیه طارم، در شرق شهر زنجان در نزدیکی روستای لار واقع است. ارتفاع آبشار حدود ۳۰ متراست.
۴. روستای شیت
روستای شیت از توابع بخش چورزق شهرستان طارم در استان زنجان میباشد. روستای شیت از روستاهای نمونه گردشگری و دارای ظرفیت‌های زیبا و طبیعی است. روستای سرسبز شیت روستایی کوهستانی است که در بخش شمالی استان زنجان واقع شده‌است. فاصله این روستا تا مرکز استان در حدود ۱۲۶ کیلومتر و تا نزدیک‌ترین شهر (چورزق: مرکز بخش) ۸ کیلومتر و تا مرکز شهرستان (آب بر) ۳۸ کیلومتر است.
۵. آبشار شار شار
آبشار شارشار یکی از جاذبه‌های طبیعی و زیبای شهر زنجان است که در شمال شرقی شهر زنجان در منطقه تهم و در میان سنگ‌های صخره‌ای قرار دارد.منطقه تهم به واقع زیباست و زلالی آب دریاچه تهم و درختان غوطه ور درآب به مانند تابلوهای نقاشی جلوه می کنند.
۶. غار کتله خور
کتله خور غاری خشکی آبی است که در شهرستان خدابنده قرار دارد. نخستین بار در بهار سال ١٣٣١ خورشیدی گروهی از سر‌شناس‌ترین کوهنوردان ایران اقدام به بازدید غار کتله خور کردند. بنابه اظهارات یک گروه کوهنوردی از دانشگاه بوعلی همدان شکل‌گیری این غار به دوران ژوراسیک (بیش از ۱۲۰ میلیون سال قبل) باز می‌گردد.
۷. پیست اسکی پاپای
این پیست با وسعت ۸۰ هکتار تنها پیست اسکی استاندارد در استان زنجان است که با شیب تند و کم نظیر ۳۵ درجه ای در میان ۳۰ پیست اسکی کشور جای دارد. این پیست ظرفیت پذیرش پنج هزار گردشگر را دارد و در روزهای تعطیل گردشگران برای ورزش های اسکی ، اسنوبرد ، صحرانوری ، سرعت و حتی برف بازی به این منطقه سفر می کنند. ارتفاع پایه پیست پاپایی از سطح دریا ۲ هزار و ۵۸۰ متر است و در بالاترین نقطه پیست به ۳ هزارمتر می رسد.این پیست مجهز به بالابر، تله اسکی ، برف کوب ، سوئیت ، رستوران ، کافی شاپ ، پارکینگ و یک مدرسه اسکی که در فصل زمستان فعال است. ما در مقاله دیگری بهترین پیست های اسکی ایران را مورد بررسی قرار داده ایم و میتوانید آنرا مطالعه نمایید.
۸. کوه های آلاداغلار
این کوه ها به سبب رنگی بودنشان به ویژه رنگ مسی و زرد در شرایط نور مناسب و هوای گرم سوژه مناسبی برای عکاسی طبیعت به شمار می روند. در دنیا شاید چندین کوه به این صورت وجود دارد و امکان اینکه ثبت جهانی شوند زیاد است. هر از چند گاهی در میان این کوه ها آب راهه هایی به جریان در می آید که تابیدن نور خورشید در این آب راهه ها باعث انعکاس کوه ها در آب شده و می توانید در چنین شرایطی شاهد شگفت انگیزترین تصاویر طبیعت باشید. کوه های آلاداغلار از بهترین جاهای دیدنی زنجان محسوب میشود.
