پوشاک و لباس محلی هر قومی نشان دهنده فرهنگ و عقاید آنهاست و این فرهنگ نیز ویژگیهای خاص و برجسته خود را دارد. لباس محلی بختیاری یکی از اصیل ترین و زیباترین لباس ها در میان لباس های محلی نه تنها در ایران بلکه در تمام دنیاست. ویژگی های لباس محلی مردان و زنان بختیاری تنها براساس زیبایی صورت نگرفته و نوع و شکل کلی لباس محلی بختیاری براساس شکل و نحوه ی زندگی مردمان این قوم و آب و هوای غالب منطقه ای که در آن زندگی می کنند صورت می گیرد.
آشنایی
لباس محلی بختیاری سبکی از پوشش راحت و زیباست که در نوع خود منحصر به فرد است. زنان بختیاری در مراسم عروسی، هنگام کوچ، زندگی روزانه و آیینهای مختلف، تن پوشهای رنگین بر تن می کنند.
این لباس دارای پارچه، دوخت، تزیینات و زیورآلات زنان ایلیاتی دارای تنوع چشمگیری است و کارکردی چندگانه دارند.
پارچههای زری و ابریشم، مخملهای رنگین، یراقهای پهن، دامنهای پرچین، سکههای قدیمی، منجوق و پولک دوزی در زنان عشایری به شکل مجموعههایی هماهنگ در آمده است.
لباس مردان
چوقا یا چوخا، بالاپوش مردان عشایر است که از پشم گوسفند دوخته شده و دارای رنگهایی سفید و سیاه میباشد. این طرح بر اساس گفتهها از زیگورات چغازنبیل گرفته شده و برخی نیز سر منشا آنرا آرامگاه کورش هخامنشی می دانند. این بالاپوش آستینهای کوتاهی دارد و بلندای آن تا زیر زانوها میرسد. تکنیک بافت آن مانند گلیم است. این بافت به علت متراکم بودن تا حدودی مانع نفوذ آب باران می شود.
مردان بختیاری هنگام کار و فعالیت و یا در زمان کوه پیمایی، دامن چوقا را از پایین تا کرده به کمر یا شانه حائل می کنند تا جلوی دست و پای آنان را نگیرد.این لباس در کلیه فصلها قابل استفاده است. این بالاپوش در زمستان گرما را نگه داشته و در تابستان باعث خنکی فرد می شود.
شلوار دبیت
مردان بختیاری شلوار مشکی رنگی به پا میکنند و از خصوصیت آن میتوان به دمپای گشاد شلوار نگاه کرد.
پوشیدن این شلوار با کن بسیار رایج است. این شلوار جهت کار و رفتن بت کوهستان مناسب نیست. این شلوار تنها یک جیب دارد.
کلاه خسروی
این کلا از پشم بز ساخته شده و سباه رنگ است. این کلاه در بین مردان بختیاری، نماد بزرگی است. گیوه ملکی نیز پاپوش مردان بختیاری است.
پوشش زنان بختیاری
لک
این کلاه در زنان بختیاری در زیر مینا مورد استفاده قرار میگیرد و با مروارید، پولک و سکههای قدیمی تزیین میشود. این پوشش دارای انواع ریالی، سیخکی و صدفی است که ریالی آن کاربرد بیشتری دارد.
مینا
روسری بزرگ مستطیل شکل از جنس حریر و در رنگهای مختلف است. مینا را با سنجاق توسط بندی از یک سوی(لچک) به سوی دیگر آن از پشت سرشان میآویزند که به آن سیزن میگویند. در مرحله بد، موهای جلو را تاب داده و از زیر لچک بیرون میآورند و در پشت مینا پنهان میکنند. آرایش موها زیر لچک و مینا ب شکل خاصی است.
جومه یا پیراهن
تنپوش زنان بختیاری جومه نام دارد که معمولا دو چاک در اطراف کمر داشته و بلندی آن تا زانوها میرسد. جووه پیراهنی با آستین بلند و مچدار است که نوع چاکدار و بدون چاک دارد. بالاتنه و دامن جومه صاف و بدون چیپ است.
شلوار قری
شلواری چیندار و بدون پاچه است که نیم تنه پایین بدن را پوشش میدهد. در قسمت بالای شلوار قری، جدارهای به وجود میآورند و طناب باریک یا بندی را از میان آن جداره عبور میدهند و شلوار قری به واسطه همین بند یا طناب باریک به کمر محکم میکنند. این شلوار از جنس پارچهای مخملی است.
جلیقه
روی پیراهن پوشیده میشود و جنسی مخملی دارد.
سیزن بن
از زیورآلاتی است که برای محکم کردن لچک و مینا استفاده میشود. سیزن بن زنجیری نقرهای است که سکههایی به آن وصل شده و جلوه زیبایی دارد. دو سر سیزن بن را به بالای دو گوش روی مینا و لچک نصب می کنند و از پشت سر می آویزند.
کفش
زنان بختیاری در گذشته گیوه میپوشیدند که امروزه بین آنها رواجی ندارد. کفش زنان بختیاری چرمی رویه دار با رنگی غالبا مشکی است که به آن ارسی میگویند.
با عرض سلام
من یک ترک قشقایی از شیراز هستم و درمورد بختیاری ها خیلی مطالعه کردم
باید بگم این لباس بر رو ستون ها و دیوار ها و بر روی بستر کوروش کبیر و تخت جمشید نقش بسته
امیدوارم هر روز این ایل موفق تر و پیروز تر شن و تاریخشون هر روز تازه تر بشه❤
با این که ترک هستم ولی در برابر زنان بختیاری سر فرود می آورم.
زنان پاک و اصیل ایران زمین.
زنانی که مثل شیر زندگی خودشون رو اداره می کنند و به شوهرشون وفادارند.
این همه رنگ توی لباس محلی خانومای ایرانی هست ولی متاسفانه امروز خانوما فقط می تونن از رنگای تیره استفاده کنن. واقعاً جای تاسف داره که فرهنگمون روز به روز داره پس رفت میکنه.