جشن هزار دف کردستان ؛ میزبان نواها

کردستان، استانی با پیشنه تاریخی و فرهنگی غنی که دارای جشنها و مراسم های مختلف در ماهای سال است. احترام به فرهنگ و تمدن در بین کردستانی ها از ارزش و اهمیت خاصی برخوردار است و مردم این دیار با برگزاری آیین های سنتی و قدیمی، اصالت خود را حفظ کرده اند تا بتوانند آیین های کهن خود را با مضامین اجتماعی، فرهنگی و دینی وحدت ببخشند.مشارکت گسترده  کردستانی‌ها در جشن‌های ماه مولود نشان از ارادت خاص آنها به نبی مکرم اسلام (ص) و حضور پرشور در مناسبت‌ها و ویژه برنامه‌های هفته وحدت هم بیانگر علاقمندی آنها به داشتن انسجام و همچنین نمایش وحدت خود با برادران و خواهران اهل تشیع است.

جشن های کردستان

 آیین های کردستان در زمره شادترین آیین های فرهنگ ایران زمین قرار گیرند.کردستانی ها هر سال با برپایی آیین های خاصی مانند مولودی خوانی، جشن نوروز، عروسی پیرشالیار و بووکه بارانه ضمن حفظ این هویت و اصالت، هزاران گردشگر داخلی و خارجی را برای تماشا و مشارکت در این آیین ها به سرزمین خود دعوت می کنند.دوستداران فرهنگ و هنر کُردستان با اخذ مجوز از سوی سازمان های متبوع و با شور و نشاط خاصی برگزار می شود که برخی ویژگی های آن از جمله پوشیدن لباس های محلی با تنوع رنگ های شاد، رقص آیینی و بومی با حرکت های منظم، ریتمیک موزون، موسیقی و نوای کُردی همراه است.

نگاهی به اصالت جشن هزار دف

در گذشته دف به حدی در میان مردم جایگاه والایی داشت که بدون وضو به آن دست نمی‌زدند و اگر دفی پاره می‌شد می‌گفتند شهید شده است.در سنندج مرحوم خلیفه کریم صفوتی، مرحوم خلیفه میرزا آغه غوثی و مرحوم خلیفه صمد عندلیبی جزو پایه‌گذاران و اصلی‌ترین نوازندگان دف بوده‌اند و این نسل‌های قدیمی کم کم این ساز را به نسل جوان ارائه دادند. سنندج در بیشتر خانه‌ها حداقل یک عدد دف وجود دارد و اکثرا کردستانی‌ها با نواها و ریتم‌های خانقاهی دف آشنایی دارند.دف‌نوازی جزء لاینفک مراسم مولودی‌خوانی (جشن میلاد پیامبر (ص)) است که همراه با مدح نبی مکرم اسلام (ص) در ایام ماه ربیع‌الاول در استان کردستان اجرا می‌شود.

جنبه عرفانی دینی جشن هزار دف

این جشن اصلی از دیرباز سینه به سینه به کردا به ارث رسیده البته این گذر زمان در برخی موارد رنگ و بویی عرفانی و دینی به خود گرفته که این مهم بر زیبایی های آنها اضافه کرده است.از جمله آیین های کردستان که در آن رنگ و بوی عرفانی و دینی بیشتر از همه به چشم می خورد می توان به مولودی خوانی و دف نوازی اشاره کرد که با جذب موسیقی و نوای کهن مردم کردستان همه ساله با همزمان با آغاز ماه ربیع الاول در مساجد، خانقاه ها، تکایا و دیگر نقاط شهری و روستایی برگزار می شود.آیین مولودی خوانی یک آیین دسته جمعی است که با دف نوازی و خواندن اشعار به زبان های عربی، کُردی و فارسی همراه است.

کردستان میزبان جشنواره دف نوازی

اما این روزها سنندج به واسطه برگزاری ششمین جشنواره دف‌نوازی «دف نوای رحمت»، میزبان هنرمندانی از ۲۱ استان کشور است و نوای ساز دف بیشتر از هر زمانی در این شهر شنیده می‌شود.روز اول و دوم جشنواره، تک‌نوازان و گروه‌ها به رقابت با یکدیگر پرداختند و برنامه‌های خود را اجرا کردند؛ آنها منتظر اعلام نتایج در روز سوم جشنواره و در آیین اختتامیه هستند.اما از جمله بخش‌های جنبی و پرهیجان این دوره از جشنواره، اجرای همزمان هزار نفر دف‌نواز در عمارت خسروآباد سنندج بود که شور و حال خاصی به شهر سنندج بخشید.در این برنامه سنندجی‌ها اعم از مرد و زن با پوشیدن لباس کُردی و دف در دست، بار دیگر نواهای اصیل خانقاه را اجرا کردند.

نحوه اجرای جشن

در این آیین یکی از قاریان برجسته، چند آیه از آیات قرآن را تلاوت می کند و شرکت کنندگان با باز کردن قرآن کریم و سردادن سلام و صلوات و فریادهای مدد یا رسول الله (ص) قاری را همراهی می کنند و در ادامه نیز گروه های مولودی خوانی و دف نوازی شروع به تک خوانی، جمع خوانی، تک نوازی و جمع نوازی دف کرده و به ذکر قصیده هایی به زبان های عربی و کُردی می پردازند.گروه های مولودی خوان و دف نواز لباس های محلی کُردی می پوشند و روی پوست دف که ساز مقدس کرد زبان ها در آیین های مذهبی است کلمات مبارکی از جمله اسم جلاله الله، محمد رسول الله و آیات قرآنی خوشنویسی حک می کنند.

مولودی خوانی