قبل از قدرت گرفتن انگلیسی ها و تبدیل شدن بریتانیا به بزرگترین قدرت استعماری دنیا این پرتغالی ها بودند که با کشتی هایشان به کشف دنیای بزرگ پرداختند و در بسیاری از کشورها نیز سعی کردند قدرت خود را تثبیت کند. از طرف دیگر اولین قدرت استعماری که وارد ایران شد پرتغال بود آن ها با توجه به ضعف دولت مرکزی اقدام به ساخت این قلعه در جزیره هرمز نمودند. قلعه پرتغالی ها در جزیره هرمز امروزه تبدیل به یکی از جاذبه های گردشگری این شهر تبدیل شده است.
البته قلعه پرتغالی های هرمز تنها قلعه ساخته شده توسط آنان نیست پرتغالی ها چندین قلعه در سواحل خلیج فارس حتی در کشورهایی به غیر از ایران ساخته اند. که یکی از آنان در جزیره هرمز است. دستور ساخت این قلعه ها را به فردی به نام آلفونسو آلبرکرک دریانورد پرتغالی در سال هزار و پانصد و هفت در زمان پادشاهی شاه اسماعیل صفوی نسبت داده اند. ساخت این قلعه 30 سال زمان برده است.
نمای 360 درجه قلعه پرتغالی ها در جزیره هرمز
شاه اسماعیل صفوی به خاطر جنگ های داخلی و خارجی به ویژه جنگ با امپراتوری عثمانی نتوانست به مناطق جنوبی توجه چندانی نماید. به همین خاطر پرتغالی ها توانستند به مدت 115 سال از این قلعه استفاده نمایند
این قلعه تقریباً در قسمت شمالی جزیره و کنار ساحل خلیج فارس بنا شده است. قلعه با دیوارهای قطور حدوداً سه متری محصور شده است. در طرفین قلعه برج هایی با ارتفاع حدوداً دوازده متر ساخته شده است. درون قلعه شامل بخش هایی مثل سربازخانه، مقر فرماندهی، تالار مرکزی، زندان، آب انبار ، کلیسا، انبار اسلحه است و اتاق های این قلعه به صورت هلالی شکل است.
سبک بنا با الهام از معماری دژهای قرون وسطی اروپا و همچنین تلفیق با معماری ایرانی سبک پارت و ساسانی و منطبق با اقلیم منطقه ساخته شده است. بنا در 2 طبقه و بخش شاه نشین در 4 طبقه که به جزیره مشرف است ساخته شده است.
پرتغالی ها تا زمان شاه عباس صفوی در سال 1622 بر این منطقه تسلط داشته اند تا اینکه امام قلی خان به دستور شاه عباس به سطله ی پرتغالی ها بر این منطقه خاتمه داده می شود.
این بنا در سال 1377 به شماره 1998 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. و خوشبختانه در تیرماه 1398 خبر آغاز عملیات مرمت این قلعه توسط سازمان میراث فرهنگی در رسانه ها منتشر شد.