ایران سهم زیادی در آثار باستانی و عمارت ها دارد که بسیاری از آن ها ثبت جهانی شدند. از دوره قاجاریه آثار بسیاری به جای مانده است از قلعه حُکام و والی های منطقه ای که حکمرانی می کردند تا عمارت هایی که محل زندگی و یا محلی برای بسیاری از مهمانی ها و کارهای دیگر مورد استفاده قرار می گرفت. اکثر این عمارت ها و قلعه ها با معماری ها، کاشی کارهای متفاوت و یا آینه کارهایی که وجه تفاوت آن ها را مشخص می کند. امروزه این آثار های تاریخی به موزه های مردم شناسی تبدیل شده اند. حال امروزقصد به شهر بجنورد داریم که در شمال شرقی این شهر عمارت بسیار زیبایی وجود دارد که به شما معرفی خواهم کرد.
عمارت مفخم
این عمارت زیبا یکی از شاخص ترین آثار معماری دوره قارجاریه است که در خراسان شمالی قرار دارد. این عمارت همراه دیگر بناهایی همچون: آیینه خانه، کلاه فرنگی، حوض خانه و سردر در باغ بزرگی که وجود داشت و همه این ها مجوعه دار الحکومه مفخم را تشکیل می دهند. این عمارت این روزها موزه مردم شناسی این شهر می باشد و این عمارت به دستور یارمحمدخان شادلو معروف به سردار مفخم در زمان حکومت ناصرالدین شاه ساخته شده است. این عمارت محلی برای سکونت خانواده و پذیرایی از مهمانان دولتی و اشخاص سیاسی بوده است. این عمارت در حال حاضر تنها دو بخش آینه خانه و عمارت مفخم از آن به جای مانده است چرا که در زمان زلزله بخش هایی مثل باغ فواره و عمارت کلاه فرنگی و سایر بخش های نام برده در داخل باغ بزرگی قرار داشتند که همه از بین رفته اند. عمارت مخفم 32 اتاق و2 تالار با کاشی کارها و گچبری های بسیار زیبا و همچنین آینه کاری های بسیلر زیبا مزین شده است که بسیار جذاب و دیدنی هستند.
معماری عمارت مفخم
میرزا مهدی خان شقاقی، نخستین استاد معماران ایرانی که در فرنگ تحصیل کرده و مدرسه سپهسالاران از نمونه کارهای این استاد است، نقشه ساختمانی این عمارت زیبا را طراحی کرده است. مصالح اصلی به کار رفته در این بنا آجر با ملات گچی می باشد، نمای اصلی را به زیباترین حالت با انواع فن های طراحی، معقلی، کاشیکاری معرق و با نقش های گیاهی و حیوانی و همچنین نقش های اسلیمی، هندسی و ختایی مزین شده است که شما را با رنگ های زیبا شما را جذب خود می کند. کاشی ها خشتی با رنگ های؛ صورتی، سفید، آبی فیروزه ایی، زرد و بنفش و بسیاری از رنگ های دیگر ترکیبی رنگارنگ و روحیه بخش به این عمارت داده است. وجود دو فرشته بالدار و چهره های انسانی از زیبایی های طرح های بکار رفته در این عمارت است. در تزیین تالار این عمارت هفده طرح زیبا و مختلف به کار رفته است که شامل نقش؛ مقرنس، چهلچراغ، نقوش اسلیمی و هندسی می باشد. در این عمارت چیزی که بسیار زیبا و قابل توجه است، وجود تصاویر 134 تن از اشخاص برجسته و مشهور از زمان صفوی تا قارجایه است. بازسازی این بنا در سال 1370 انجام شده است.
موزه مردم شناسی عمارت مفخم
این بنا با شماره 952 در فهرست آثار تاریخی به ثبت رسیده است و بعد از مرمت و بازسازی به یک موزه بزرگ مردم شناسی در شهر بجنورد شده است. این موزه دارای بخش های مختلفی همچون: زندگی روستایی که خود؛ پوشاک، موسیقی و چاروق دوزی و… تقسیم شده است و همچنین صنایع دستی و سفره ای آینی که همه جشن ها و آیین ها و بخش از آداب و رسوم را تشکیل شده است.
اطلاعات موزه و دسترسی به عمارت مفخم
این موزه و عمارت از ساعت 9 صبح تا 19 عصر به روی باز دیدکنندگان باز است و همچنین هزینه ورودی به این عمارت چهار هزارتومان است و مدت زمان بازدید نیم ساعت می باشد.
آدرس: شهر بجنورد-خیابان شریعتی شمالی