قلعه تاریخی اولتان از قلعه‌های باستانی استان اردبیل است به دوره اشکانیان برمیگردد و قدمتی ۲۲۰۰ ساله دارد. این قلعه در شمال اردبیل و در نزدیکی شهرستان پارس‌آباد قرار گرفته است.
این قلعه در کنار رودخانه ارس و نزدیک به روستایی با همین نام قرار گرفته است. مساحت قلعه ۳۲۰ هزار متر مربع برآورد شده است که ترکیبی به جا مانده از دژی نظامی را نمایان میکند.
قلعه در ابتدا به دست اشکانیان ساخته شد که تا سده ۱۲ هجری قمری مورد استفاده قرار میگرفت. قسمت‌هایی از این قلعه وجود دارد که در زیر خاک مدفون است.
بر اساس نظریه کارشناسان، در کاوش‌های باستان شناسی، سفالهای بی‌مانندی از دوره اسلامی پیدا شده است. این قلعه متاسفانه در معرض تخریب است. از عوامل تخریب قلعه میتوان به دو مورد اشاره کرد.
۱. به دلیل فرسایش حاصل از سواحل رود ارس که به تدریج بر اثر بارندگی، دیوارهای ساحلی قلعه تخریب میشود.
۲. کارخانه شن و ماسه‌ای که بر روی بنای قلعه احداث شده است. این کارخانه با گودبرداری جهت دسترسی به ماسه‌ها، به تدریج کل محوطه قلعه را از بین میبرد و از طرف دیگر، پوشش برای کند و کاوهای احتمالی نیز هست.
با تداوم این روند، هیچ نشانه‌ای از این اثر تاریخی کهن باقی نخواهد ماند.
مدیر کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری اردبیل گفت: جهت جلوگیری از تخریب این اثر تاریخی، بایستی ساحل بندی بر رودخانه ارس باید هرچه سریعتر انجام شود. از مساحت ۷۰ هکتاری قلعه، ۳۳ هکتار آن را قلعه یا شارستان و ۳۷ هکتار آن را بخش بیرونی شهر ربض تشکیل میدهد.
وی همچنین افزود: این منطقه باید تعیین حریم شود و این تعیین حریم، جلوگیری از ساخت و سازها و تصرف غیرمجاز در منطقه است.
این منطقه تاریخی با پادگان دوره اشکانی در فهرست آثار ملی ثبت شده است.
گردشگران و مسافران نوروزی میتوانند از مکانهای گردشگری نزدیک به این منطقه مانند کناره‌های رودخانه ارس، ۴۰ پله دوست کندی، تالاب تپراق کندی، دریاچه شهرک آیت‌الله غفاری شرکت مغان، سد میل مغان و دو مکان گردشگری تاریخی قلعه اولتان که یادگار دوره ساسانی و اشکانی است و تپه نادرشاه که از دوره ساسانی و اسلامی در این منطقه مرزی به جامانده است دیدن کنند.
