دریاچه ارومیه دارای 102 جزیره بوده که هریک ویژگی خاص خود را دارند. جزیره اسلامی (مشت عثمان) تنها جزیره مسکونی دریاچه ارومیه است که در 70 کیلومتری شهر ایلخچی قرار دارد. این جزیره آهکی با آب شیرین و گوارایش در داخل دریایی شور و تلخ، از عجایب خلقت و بدایع طبیعت به شمار میآید و بازدید از آن برای بسیاری ازگردشگران و مسافران جذاب و تماشایی است.
آشنایی با جزیره اسلامی
جزیره اسلامی با موقعیت جغرافیایی N305043 E452941 واقع در شرق دریاچه ارومیه با وسعت 23,000 هکتار بزرگترین جزیرهی این دریاچه میباشد که در گذشته نام آن جزیره شاهی یا مشت عثمان بوده است و در تابستان به صورت شبه جزیره در می آید. جزیره اسلامی تنها جزیرهی دریاچه ارومیه میباشد که امکان سکونت در آن وجود داشته است.
و دارای هفت روستا است که نام آنها آق گنبد، گمیچی، سرای، بوراچالو، تیمورلو، قبچاق و ریحان آباد (بهرام آباد) می باشد. مردمان این روستاها به زبان ترکی سخن میگویند و شغل بیشتر آنان کشاورزی، دامپروری، باغداری و کار در کشتی های دریاچه است، همچنین اهالی روستاهای این جزیره میتوانند از طریق خشکی به شهرهای تبریز، آذرشهر، گوگان و شبستر رفت و آمد می کنند.
طبیعت بکر و زیبای این جزیره
از شگفتیهای طبیعت این جزیره سرسبز و زیبا داشتن آب شیرین و گوارا در دریایی با آب شور و تلخ است و 54 چشمه دارد. قسمت باتلاقی و نیزاری جزیره اسلامی محل زیست پرندگانی همچون پلیکانهای سفید، فلامینگو، آقنوت و سایر پرندگان مهاجری است که با پرواز زیبای خود بر فراز آسمان دریاچه ارومیه و جزیره شاهی مناظر بینظیری را خلق میکنند.
نمای کوههای اطراف این جزیره آهکی در آب دریاچه ارومیه منعکس شدهاند و کریستالهای نمکی موجود در آب همچون برف سفیدی دور تا دور جزیره را احاطه کرده و جذابیت خاصی را به آن بخشیده است.
جاذبههای تاریخی و طبیعی جزیره
زیبایی و جاذبههای طبیعی این جزیره و بناهای تاریخی آن مانند قلعه هلاکوخان بیشمار است که امکان گرفتن عکسهایی جذاب و به یاد ماندنی را برای مسافران خود فراهم میکند تا برای همیشه در گنجینهی خاطرات به یادگار بماند. غروب خورشید در جزیره اسلامی منظرهی دلانگیزی را خلق میکند که نمیتوان از تماشای آن دست کشید، به شما نیز پیشنهاد می کنیم هنگام سفر به این جزیره هرگز دیدن آن را از دست ندهید.
امروزه دو استان آذربایجان شرقی و غربی از طریق این بزرگراه شهید کلانتری که میان جزیره اسلامی و ارومیه ساخته شده است، به هم متصل شده اند. از نظر تقسیمات کشوری نیز جزیره اسلامی تابع شهرستان شبستر است.
روستای بورچالو
بورچالو طایفه ای از اقوام با اصالت آذری بوده و یکی از قدیمیترین روستاهای استان آذربایجان شرقی است. این روستا در دهستان جزیره بخش ایلخچی شهرستان اسکو واقع شده است. در ارتفاعات روستای بوراچالو یکی از مشهورترین چشمه های این روستا به نام چشمه آنبان قرار دارد.
همچنین باغهای سرسبز و زیبای این روستا که دارای درختان پسته، گردو، بادام و …. بوده و هر سال مقدار انبوهی از این محصولات تولید میشود. مناطق قدیمی و باستانی، درختان، غار و چشمه های بوراچالو زمینه بازدید را برای گردشگران فراهم کرده و از اهمیت زیادی برخوردار است.
قلعه هلاکوخان
قلعه هلاکوخان که با نام قلعه هولاکوخان نیز شناخته میشود، یکی از قلعههای تاریخی و قدیمی استان آذربایجان شرقی است که در شرق دریاچه ارومیه، جزیرهی اسلامی، در بلندی های روستای آق گنبد در اسکله منتهی بین شهر اورمیه و شهر تبریز قرار گرفته است.
این بنا از قلعه های تابستانی هلاکوخان مغول بوده و احتمالا مقبره هلاکو خان و برخی سردارانش در آن جای دارد. بقایای این قلعه که مربوط به دوران ساسانیان (سدههای میانه دوراهنهای تاریخی بعد اسلام) است، جزو آثار دیدنی جزیره اسلامی محسوب میشود.
در مسیر قلعه هلاکوخان آب انبارهای زیادی وجود دارد که در دل کوه به صورت عجیبی ساخته شدهاند. در کنار این آبانبارها نیز جویهای آبی دیده میشود که هنگام بارندگی، آب باران توسط این جویها به داخل آب انبارها هدایت شده تا در تمام فصول سال آب مورد نیاز قلعه تامین باشد.
قلعه هولاکوخان از لحاظ استحکام، استقرار و موقعیت استراتژیکی به قلعه های بابک، قهقهه و جوشون شباهت دارد. به عبارت دیگر دسترسی به آن آسان نبوده و سه طرف قلعه را پرتگاه های مخوف و خطرناک فراگرفته که موجب نفوذناپذیری قلعه شده است. همچنین قلعه هلاکوخان که به قلعه «حسین بیگ جان» نیز معروف است، در تاریخ ۲۷ اسفند ۱۳۸۶ با شماره ثبت ۲۲۵۹۱ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
بازدید قلعه هلاکوخان در فصل بهار لذتی غیر قابل وصف دارد و رویش گل های لاله در طول مسیر صعود به قلعه، زیبایی طبیعت بکر این منطقه را دو چندان می کند.
مسیر دسترسی
موقعیت دقیق قلعه هولاکوخان، شهرستان اسکو، بخش ایلخچی، دهستان جزیره، ۲ کیلومتری جنوب روستای آق گنبد است. برای دسترسی به این قلعه باید از ایلخچی به طرف سرای سمت چپ پیچیده و به روستای آق گنبد رفت.
سپس در ابتدای روستا سمت راست یک راه خاکی وجود دارد که بعد از پیمودن چند دقیق در طول مسیر یک تابلو در سمت راست جاده خواهید دید که صعود به قلعه را نشان می دهد. لازم به ذکر است دسترسی به قلعه از جاده داخل روستا نیز میسر است اما مسیر آن ماشین رو نیست.