بروجرد، دیار فرزانگان، غذاها و خوراکی‌های خوشمزه‌ی بسیاری دارد. این شهرِ فرهنگی با کباب، انواع آش، بستنی، شیره و سمنو شناخته می‌شود. در ادامه به معرفی غذاها و خوراکی‌های لذیذ و منحصربه‌فرد بروجرد خواهیم پرداخت. غذاهایی که کمتر کسی هوس امتحان کردن آن‌ها به سرش نخواهد زد!
کباب بروجرد
کباب بروجرد به لحاظ کیفیت، یکی از بهترین کباب‌های ایران است. علت این امر، استفاده از گوشت مرغوب و دقت کباب پزها و مشتریان است. انواع کباب برگ، کوبیده و چنجه در بروجرد طبخ و ارائه می‌شود؛ اما کوبیده بروجرد چیز دیگری است!
کباب‌های بروجرد همراه با نان سنگک، دوغ محلی و سبزیجات ارائه می‌شود. به جرأت می‌توان گفت اگر یک بار کباب بروجرد را امتحان کنید، خاطره‌ی خوش آن برای همیشه با شما خواهد ماند.
دلمه برگ مو
دُلمه یکی از غذاهای محبوب بروجردی‌هاست. در بروجرد انواع دلمه مانند دلمه کلم، بادمجان، فلفل دلمه‌ای، گوجه و برگ پخته می‌شود. اما محبوب‌ترینِ آن‌ها دلمه‌ی برگ موست.
مواد استفاده‌شده در این غذا مانند دلمه‌ی برگ موی سایر نقاط ایران است، اما استفاده از باقلا و ماست در کنار دیگر مواد دلمه و همچنین استفاده از روغن حیوانی، طعم منحصربه‌فردی به آن بخشیده است.
آش ترخینه
بروجردی‌ها آشی دارند به نام ترخینه که یک غذای سنتی و رایج در این شهر است. این آش خواص درمانی مجربی دارد و بهترین زمان انتخاب این غذا در فصل‌های سرد سال است. ترکیبات به کار رفته در این آش، گندم، پونه، کشکینه (ترخینه‌ی خشک)، دوغ تخمیر شده و غیره است که این معجون گرم را به بهترین درمان برای سرماخوردگی و زکام تبدیل کرده است.
همچنین به دلیل اثرات پروبیوتیکی، این آش در اختلالات گوارشی و هضم نیز تاثیر بسیار خوبی دارد. نوعی از ترخینه همراه با شکمبه گوسفند و گاو (سیرابی و شیردان) طبخ می‌شود که به “گده ترخینه” معروف است.
آش ورکواز
ورکوآز نام نوعی آش محلی و قدیمی بروجردی است. این آش بسیار مقوی، سالم و پرخاصیت است. در واقع ورکوآز نوعی سبزی خودرو با طبیعتی گرم و مرطوب است که در دشت‌ها و کوه‌های اطراف بروجرد رشد می‌کند.
بروجردی‌ها با این سبزی پر خاصیت، آشی پر خاصیت می پزند. آش ورکوآز که طعم مطلوب و خوشایندی دارد، هم برای درمان دردهای مفصلی و رماتیسمی بسیار موثر است و هم برای تقویت روده ها بسیار مناسب و کارآمد است. آش ورکواز یکی از خوشمزه ترین غذاهای محلی بروجرد به شمار می آید.
آش بادمجان
آش بادمجان یکی از آش‌های خوشمزه و سنتی ایرانی است که در بروجرد هم پخته می شود. اگر شما طرفدار بادمجان، کشک بادمجان و یا حلیم بادمجان هستید، حتما از طعم و مزه این آش هم خوشتان خواهد آمد. آش بادمجان شامل موادی مثل گوشت، لوبیای سفید و قرمز، نخود، بلغور گندم، پیاز و سیر، نعناع خشک، بادمجان و کشک است که از این نظر، آشی فوق العاده مقوی است و یک وعده کامل غذایی به حساب می‌آید.
آش ماسوا
آش ماسوآ یکی از آش‌های سنتی استان لرستان است. این آش در شهر‌های بروجرد (لرستان) و دزفول (خوزستان) طرفداران زیادی دارد و طرز تهیه‌ی آن در این دو شهر، بسیار نزدیک به هم است.
ماسوا در اصل به معنی “ماست با” بوده که “با” به معنی “آش” است و چون در گویش کردی و لری در بسیاری از کلمات “ب” را “و” می‌گویند، مثلاً به آب می‌گویند ” آو” پس “ماست با” می‌شود “ماست وا” و حرف “ت” هم به قرینه‌ی لفظی حذف شده و می‌شود ماسوا.
پس ماسوا همان آش ماست یا دوغ است. البته می‌توان به جای ماست و دوغ از کشک هم استفاده کرد.
خوردنی‌های بروجرد
شیره
شیره‌ی انگورِ ناحیه‌ی بروجرد و ملایر بسیار معروف است. شیره، در تهیه‌ی انواع شیرینی کاربرد دارد. برف و شیره نوعی دسر زمستانی است که به هنگام بارش برف، با آمیختن شیره و برف تازه تهیه می‌شود.
سمنوی بروجرد
سمنو یک خوراکی شیرین ایرانی است که از جوانه گندم تهیه می شود و یکی از عناصر اصلی سفره هفت سین نوروز ایرانی هاست. بروجردی‌ها در تهیه سمنو مهارت ویژه ای دارند، در واقع سمنوپزان یکی از آداب و رسوم مردم بروجرد است.
سمنوی بروجرد از کیفیت بالا و طعم و رنگ مطبوعی برخوردار است. معمولاً با شروع اسفند، بسیاری خانواده ها اقدام به رویاندن جوانه های گندم کرده و سپس در یکی دو هفته آخر سال شروع به پختن سمنو می‌کنند.
تهیه‌ی سمنو و فروش آن، یکی از مشاغل رایج در بروجرد در هفته های آخر سال است و تعدادی از خانواده ها به‌طور سنتی این حرفه موقت را هر ساله ادامه می‌دهند.
حلواجات بروجرد
انواع حلوای بروجرد شامل: حلوا ارده، ارده شیره، حلوا مغزی، حلوا شکری و ترحلوا بسیار معروف است.
در گذشته‌ها، بسیاری از مردم بروجرد نوعی حلوای سنتی به نام “پاولا” را که متشکل از آرد، شیره انگور، دارچین، کنجد و کره است را تهیه می کردند و در ایام نوروز از مهمانان پذیرایی می‌کردند. امروزه برخی از خانواده‌ها این حلوای سنتی را تهیه و در کنار انواع شیرینی و شکلات و خوراکی های نوروز از مهمانان پذیرایی می‌کنند.
کلوچه‌ی بروجرد
کلوچه بروجردی معروف به کلوچه قندی نوعی شیرینی بسیار خوشمزه است که با آرد گندم، رنگهای طبیعی، مغز بادام و روغن حیوانی تهیه می شود. کلوچه قندی بروجرد کیفیت بالایی دارد و یکی از بهترین سوغاتی های خوراکی بروجرد است. اگر نوروز در بروجرد باشید می توانید این کلوچه خوشمزه را در خانه بسیاری از بروجردی ها پیدا کنید.
