سوغات و صنایع دستی ایلام

سوغات و صنایع دستی ایلام، شهرت ملی و جهانی دارد. بعید است به نمایشگاه گردشگری اقوام ایران بروید و اثری از آثار جذاب صنایع دستی و سوغات ایلامی ها را مشاهده نکنید. ایلام سرزمین تاریخی و دیدنی غرب کشور، آنطور که شایسته و بایسته ظرفیت های تاریخی و گردشگری این دیار است، مورد توجه قرار نگرفته است. با درناتریپ جهت آشنایی با سوغات و صنایع دستی ایلام همراه باشید.

سوغات

 

۱. حلوای بگل

حلوای بگل از شیرینی های سنتی استان ایلام میباشد که از ترکیب موادی چون کنجد سفید، کشک پودر شده (بگل)، خرمای مرغوب و روغن محلی (دان) درست میشود. این شیرینی را میتوانید از برخی مغازه های ایلام خریداری کنید.

۲. نان ساجی

نان ساجی از دیگر سوغات ایلام است که از ترکیب موادی چون نمک، مایه خمیر، آرد و آب در ساج یا نوعی تنور طبخ میشود و عطر آن بسیار بینظیر است. این نان محلی طعمی بینظیر داشته و سرشار از مواد مغذی می باشد.

۳. بژی برساق

این شیرینی خوش طعم از شکر، رازیانه، روغن محلی (دان)، زردچوبه تخم‌مرغ، شیر، زیره و آرد تهیه می‌شود و از شیرینی های نوروزی ایلام به حساب می آید.

۴. نان پیگ

این نان از نان های سنتی ایلام است و طرز تهیه آن به این شکل است از ترکیب نمک، آرد، پیاز و آب خمیری نسبتا پهن و بزرگی درست میکنند و آن را زیر خاکستر ذغال قرار می‌دهند. این نان در مغازه های مرکز ایلام به وفور یافت میشود.

۵. نان گرده و شله کینه

شله کینه از شیرینی های مقوی استان فارس است که با قرار دادن آن بر روی ساج تهیه میشود. از دیگر شیرینی های استان ایلام که در شب یلدا تهیه میشود، نان گرده است که مواد لازم در تهیه آن، موادی چون آب، شیر، شکر و زردچوبه میباشند و بر روی ذغال سرخ شده طبخ میشود.

صنایع دستی ایلام

 

۱. گلیم برجسته ایلامی

گلیم برجسته ایرانی شهرتی کهن دارد و از سوغات ناب این استان به شمار می آید که دارای نقوش زیبا و رنگ بندی های فراوان میباشد. اگر به ایلام سفر کردید، هرگز از گلیم آن فراموش نکنید.

۲. چیغ بافی

چیغ نام حصیری از نی است که رنگ بندی های زیبایی دارد. این حصیر در چادرهای عشایر ایلامی کاربرد فراوانی دارد و شما میتوانید جهت استفاده در جلو درب یا پنجره خانه، آنها را در سفر به ایلام بخرید.

۳. گیوه بافی

صنعت گیوه بافی در استان ایلام طرفداران بسیاری دارد و استادان ماهر این شهر گیوه‌های نرم و سبکی می‌سازند و در اختیار مردم قرار می‌دهند. به خاطر اینکه رطوبت باران و آب وارد گیوه نمی‌شود، این کفش در مکان‌های سرد مورد استفاده‌ی بیشتری قرار می‌گیرد.

۴. سفالگری

محصولات سفالی جهت تزیین و کاربرهای مصرفی تولید میشوند و از آنها میتوان به کوزه ، کاسه ، بشقاب، گلدان ، لوحهای نقش برجسته و انواع مجسمه های سفالی اشاره کرد.

۵. نمد مالی

نمد مالی از دیگر صنایع دستی ایلامی هاست که در طی تابستان در بین عشایر تهیه میشود. تنیدن الیاف طی مراحل حلاجی کردن پشم لوله کردن و کوبیدن آن است که در نهایت منجر به تولید نمد زیرانداز ، کلاه نمدی و پالتو نمدی خواهد شد.

۶. احرامی بافی

یکی از دستبافته های داری است که ماسوره اساس کار آن است وماکو با الیاف نخی در داخل آن جای دارد . در این نوع بافته از خامه پشمی رنگ رزی شده بعنوان مواد اولیه استفاده می شود مراحل کلی فرآیند تولید احرام به شرح زیر است :

۱ـ مرحله ایجاد دهانه کار

۲ـ مرحله پودگذاری

۳ـ مرحله دفتین زدن

قابل ذکر است با توجه به تعیین شهر مرزی مهران بعنوان مسیر ترد زائرین کربلای معلی این گونه بافته توانسته بعنوان سجاده ، سوغات ارزنده ای باشد علاوه بر آن از این «هنر صنعت »کیف وسایر محصولات نیز ساخته وپرداخته شده وبه قیمت مناسب به بازار فروش عرضه می‌شود.

۷. معرق روی چوب

با توجه به مستعد بودن زمینه رشد این «هنر ـ صنعت » در استان وبرای پاسخگویی به سلایق مختلف طرح معرق روی چوب از چند سال پیش تا کنون در این استان راه اندازی شده ودر بیشتر مناطق این مرز وبوم از رونق خوبی برخوردار است.

ابزار کار مورد نیاز برای این رشته علاوه بر میز مجهز به وردست شامل کمان اره ، اره مویی، مته دستی یا برقی بوده که از مواد اولیه ای نظیر تخته سه لایه وچوبهای رنگی ودرپاره ای از موارد از تلفیق چوب وفلز استفاده می شود که در نهایت کار انجام شده پولیستر می شود .

این «هنر ـ صنعت » دارای کاربردهای مصرفی و تزئینی فراوانی مانند تابلوهای معرق با طرح های ظریف ، تابلواشعار ، آیات قرآن، تصاویر ، انواع رومیزی ودرپاره ای از موارد ساخته وسایل سرگرمی نظیر شطرنج وتخته نزد ، تزئین قلمدان ودکوراسیون منازل ، آرم ادارات بصورت تابلو نصب در محل تریبون و … میباشد.

۸. بافت سیاه چادر

در اصطلاح محلی به آن دوار (davar) گفته می شود که معمولا توسط زنان عشایر استان وبا استفاده از موی بز بافته می شود .

از جمله ویژگیهای سیاه چادر می توان به خواص فیزیولوژیکی موی بز اشاره کرد که برخلاف بقیه مواد در گرما منقبض ودر سرما منبسط می شود واین به کاربرد ممتاز آن در سیاه چادر کمک کرده تا در تابستان منافذ سیاه چادر باز شده وهوای سیاه چادر خنک شود ودر زمستان منافذ آن بسته شده تا از ورود سرما و باران جلوگیری شود.

۹. قلم زنی روی مس

هنر تراش ، نقر ، ایجاد وانتقال طرحها ونقشهای سنتی بر فلز در اثرضربات چکش بر قلم های مختلف را قلمزنی می گویند در این هنر ، پس از تهیه زیر ساخت که در ایلام بیشتر از جنس فلز مس است ، طرح را روی بدنه کار می کشند وبا ضربات چکش که برروی قلم فرود می آید طرح بربدنه نقش می بندد.

۱۰. ساخت سازهای سنتی(سه تار)

سه تار ساز ایرانی می باشد که برگرفته از ساز تنبور است که قدیمترین سازی بوده که بشر ابداع نموده است . سه تار از دسته سازهای رشته ای مقید می باشد و با انگشت اشاره دست راست نواخته می شود و تولید آن در ایلام رواج دارد.

۱۱. بنه ایلم

بنه یا پسته کوهی ، درختی از سرده پسته (سرده) بوده که گونه های مختلفی از آن وجود دارد. درختی است دو پایه، دارای برگ‌های تک شانه‌ای (دارای ۱ تا ۷ برگچه) برگچه‌ها بیضوی تخم‌مرغی شکل، شکل میوه آن کروی به قطر حدوداً ۵ میلی‌متر، ابتدا صورتی سپس قرمز و در زمان رسیدن کامل، پوشش میوه سبز رنگ می‌شود.