روستای میمند؛ روستایی دست‌کند
روستای میمند، روستایی با معماری صخره‌ای است که در ۳۸ کیلومتری شهر بابک واقع در استان کرمان قرار دارد. این روستا قدمتی چندین هزارساله دارد که در دی ماه سال ۱۳۹۴ به عنوان آثار ملی ثبت یونسکو شد. شیوه زندگی مردمان در این روستا از گذشته تا به کنون به روش سنتی بوده است.
تاریخچه
همانطور که اشاره کردیم، قدمت روستای میمند به هزاران سال پیش و به دوره مهر پرستی ایرانیان باز میگردد. البته هنوز مشخص نیست که به چه دلیل مردمان این منطقه را کنده‌کاری کرده‌اند و این خانه‌ها به دست چه کسی بوجود آمده است.
بر اساس تحقیقات، دو نظریه در این بین مطرح است که به آنها اشاره میکنیم:
۱. این روستا در قرن هفتم توسط برخی اقوام آریایی که آیین مهرپرستی داشته‌اند و کوه را مقدس میپنداشتند به وجود آمده است.
۲. این روستا در دوره اشکانیان و ساسانیان توسط اقوام مهاجر به وجود آمده که جهت استراحت در مکانی خوش آب و هوا، دست به کنده‌کاری زده‌اند. همچنین وجود تصاویر کنده‌کاری مربوط به شکار، ظروف سفال پیدا شده و همچنین دخمه‌هایی مناطق کوهستانی دور از سکونتگاه نیز نشان از این دارد که این روستا مربوط به دوره ساسانی است. جالب اینجاست که خانه‌های این روستا از مصالح خاصی ساخته نشده است و تنها از کنده کاری در مناطق خاصی بوجود آمده که در این خانه‌ها گنجه گذاشته نمیشود و اشیا در آن یا گذاشته و یا آویزان میشود. استفاده از هیزم برای گرم کردن خانه و یا حتی پخت و پز، باعث سیاه شدن برخی قسمت‌ها و همچنین ایزولاسیون سقف گردیده که باعث استحکام بیشتر خانه‌ها شده است. کف‌پوش اکثر اتاق‌ها از نمد، گلیم، قالی، قالیچه و مخشیف است.
فرهنگ
مردم روستای میمند آداب و رسوم خاصی دارند و در گویش آنها نیز زبان پهلوی و ساسانی مورد استفاده قرار میگیرد و زندگی مردم به شیوه سنتی میگذرد.
معانی واژه میمند
میمند در اصطلاح و آنچه صاحب نظران در مورد آن نقل میکنند، تعابیر مختلفی دارد. در لغت، می به معنای شراب و مند به معنای مستی است. تعابیر فلسفی به آن اشاره دارد که مردم در این منطقه شراب مینوشیدند و این خانه‌ها را به هنگام مستی کنده‌اند. عده‌ای نیز بر این باورند که میمند از میمنت و مبارکی گرفته شده است. پسوند مند همچنان نشانه داشتن چیزی است.
گیاهان دارویی
در این روستا گیاهانی وجود دارند که خاصیت دارویی دارند و از زمان گذشته تا کنون، در این روستا از گیاهان جهت درمان به کار میرود.
دیگر جاذبه‌ها
۱. حمام میمند
حمام میمند نیز همانند خانه‌های آن در سنگ کنده شده و به صورت حمام‌های سنتی دارای خزانه ساخته شده است. ساختمان این حمام بدین طریق است که: کوچه‌های آن را به داخل دالانی وصل می‌کند یعنی اول مانند دیگر حفره‌های آن کوچه کنده شده و این کوچه در انتها به دالانی ختم میشود پس از دالان یعنی در وسط آن دری است که به رختکن حمام متصل میشود این رختکن دارای حوضی در وسط و سه سکو در اطراف میباشد؛ که درب دیگری آن را به صحن حمام وصل می‌کند در پایین صحن خزانه‌ای کنده شده که در سنگ است و منفذی هلالی شکل آن را به صحن وصل می‌کند که برای برداشتن آب بوده. در وسط خزانه گودالی است که جای قرار دادن دیگی برای گرم کردن آب بوده و در پایین و پشت این چاله دالانی است که درب آن به خارج حمام باز می‌شده که آتشخانه و محل برافروختن آتش در زیر حمام قرار داشته. برای گرم کردن حمام منفذی بوده که دود در آن می‌پیچیده و آن را گرم می‌کرده که پس از گرم شدن گرفته می‌شده‌است؛ و اما در طرف راست خزانه حوضی بوده که محل شستن پا و آب کشیدن آن بوده‌است و در طرف چپ حمام بریدگی کوچکی برای نظافت و دارو کشیدن بوده‌است. طریقهٔ حمام کردن به این ترتیب انجام می‌گرفته‌است که حمامی در جلوی خزانه می‌ایستاده و بدن مراجعه‌کنندگان را به‌وسیلهٔ ظرفی با ریختن آب خیس می‌کرده که پس از چرک کردن و ریختن آب دوباره و تمیز شدن بدن، فرد می‌توانسته برای غسل کردن داخل خزانه برود و پس از انجام غسل از سمت راست یعنی اتاقی که حوض در آن بوده خارج می‌شده و پای خود را آب می‌کشیده‌است. از نکات عجیب در این حمام آن است که سوراخی در بالای صحن و رختکن میباشد که سنگی مرمر بر روی آن گذاشته‌اند که این سنگ به طرز عجیبی نور را در حمام منعکس می‌کند و در واقع منبع نور حمام میباشد. علاوه بر این دیگر منابع روشنایی حمام عبارت‌اند از: روغن گیاهی به نام (کن تون) یا کندهٔ خشک پوسیده‌ای که کمتر دود می‌کند. ریشه گیاهی به نام (جلا) که نوعی خار بوده و از آن کتیرا به عمل می‌آورند و چراغ‌موشی، که اکنون این حمام برق‌کشی شده‌است.
۲. مدرسه
مدرسه روستای میمند نیز همانند خانه‌های آن ساخته شده و تنها عرض و عمق آن با خانه‌ها تفاوت دارد.
۳. مسجد و حسینیه
مسجد در این روستا با شکلی نامنظم ساخته شده است. محراب مسجد در سنگ کنده‌کاری شده که دارای ارتفاعی حدود ۱ متر میباشد. نور مسجد از طریق در ورودی آن تامین میشود. حسینیه میمند در وسط روستا قرار دارد و دارای پلانی نامنظم میباشد. حسینیه میمند نیز فاقد هرگونه تزیین و اندودی است و در آن کتیبه‌ای است که به قدمت حسینیه اشاره دارد. بنای حسینه مدام در حال تغییر است.
خصوصیات طبیعی
آب و هوای میمند معتدل کوهستانی است که زمستانهایی سرد و تابستان‌هایی معتدل دارد. این روستا در میان کوهستان و دست قرار گرفته که در دشت آن، پسته و بادام وحشی وجود دارد و کمی نزدیک روستا نیز، درختان شاه‌توت و توت به وفور یافت میشوند. دشت میمند زیستگاه جانورانی چون مار، خرگوش، روباه، سوسمار و… است.
[icon name=”map-marker” class=”” unprefixed_class=””]آدرس: ایران، استان کرمان، شهر بابک، روستای میمند
