کاخ آپادانای شوش از آثار تاریخی ایران به شمار میرود که نشان دهنده هنر ایران باستان و فرهنگ غنی ایران میباشد.
این کاخ به علت جهانی بودن، سالانه مورد توجه گردشگران بسیار زیادی قرار میگیرد و با وجود قدمت طولانیش نمیتوان از آن چشم‌پوشی کرد. کاخ آپادانا در محدوده مربوط به قلعه شوش قرار گرفته و نزدیک آن، مجموعه‌ای به نام کاخ فرانسوی‌ها قرار دارد.
تاریخچه
شهر شوش قدمتی بسیار طولانی دارد به گونه‌ای که گفته میشود از آن میتوان به عنوان اولین منطقه‌ای در جهان یاد کرد که شهرنشینی در آن گسترش یافت.
این کاخ قصر زمستانی شاهان هخامنشی و همچنین کاخ اصلی داریوش یکم بوده است. به دستور داریوش هخامنشی، این کاخ در سال ۵۱۵ الی ۵۲۱ پیش از میلاد روی آثار و بقایای عیلامی بنا نهاده شد.
دیوارهای آن از جنس خشت و ستون‌های آن از جنس سنگ هستند. در سالهای ۱۳۱۱ تا ۱۳۱۴ بود که این بنا از زیر خاک بیرون آورد شد و در سال ۱۳۸۰ به عنوان آثار ملی ثبت شد.
دیوارهای داخلی کاخ با آجر لعابدار پوشیده شده بود و دارای نقش‌هایی چون گارد جاویدان، شیر بالدار و گل نیلوفر آبی بوده است که هم‌اکنون در موزه‌های داخلی و خارجی نگهداری میشود.
این کاخ در زمان اردشیر اول دچار آتش سوزی شد که سالها بعد اردشیر دوم آنرا بازسازی نمود و در زمان حمله اسکندر به کلی ویران گشت.
ویژگی‌ها و معماری کاخ آپادانا
کاخ آپادانا واحد‌های مختلفی از جمله تالار بار عام، حرمسرا، دروازه، کاخ پذیرایی و همچنین سه حیاط مرکزی دارد. مساحت آن ۱۰۴۳۴ است. طرح کاخ، بنایی کوشک مانند با ۳ ایوان ستوندار در جبهه‌ی شمالی، شرقی و غربی است. تالار مرکزی دارای ابعاد ۵۸ در ۵۸ بوده و ۳۶ ستون دارد.
ارتفاع ستون‌ها حدودا ۲۰ متر است و با ستون‌های کله‌گاوی شکل ساخته شده است. از کلیه مجموعه کاخ، ۱۱۰ اتاق و تالار کشف شده است. شش حیاط که ۳ تای آنها بسیار بزرگ دورد یک محور شرقی و غربی قرار گرفته‌اند، در داخل مجموعه کاخ‌ها وجود داشته که به وسیله یک راهروی بزرگ به بخش شمالی مربوط میگردیده است.
سه حیاط کوچکتر در بخش شمالی مجموعه کاخ قرار داشته‌اند. اتاق‌ها و سالن‌های کاخ به وسیله این حیاط‌ها روشنایی گرفته و تویه میشده‌اند.
کاوش
این کاخ توسط یک گروه باستان‌شناس فرانسوی در سال ۱۲۵۹ از دل خاک بیرون کشیده شد. ستون‌ها و سرستون‌های آن با اره برده شد و به فرانسه منتقل گردید. بیشتر اشیای خارج شده اکنون در موزه لور پاریس قرار دارد.
کتیبه داریوش در کاخ آپادانای شوش
این کتیبه یکی از الواح ارزشمندی است که مربوط به دوره هخامنشی می باشد. کتیبه داریوش در سال ۱۹۱۱ میلادی باحفاری ژاک دو مورگان و رولاند دومکوئنم باستان شناسان فرانسوی در یکی از دروازه های کاخ آپادانا کشف شده است.
این لوحه تاریخی از خاک رس ساخته شده و هم اکنون در موزه لوور پاریس نگهداری می شود. کتیبه داریوش دارای ابعاد ۴۲ در ۴۲ سانتی متر است که متاسفانه قسمتی از آن از بین رفته است.
کتیبه داریوش در کاخ آپادانا به خط پارسی کهن است و یکی از نخستین متون به جا مانده از این پادشاه هخامنشی در آستانه به دست گرفتن قدرت میباشد. این کتیبه علاوه بر اینکه مجوز و فرمان‌نامه ساخت بنای کاخ آپادانای شوش را بیان کرده‌است، اطلاعات گرانقدری را در مورد داریوش اول و هخامنشیان به باستان شناسان ارائه داده‌است.
آدرس: ایران، استان خوزستان، شهر شوش، کاخ آپادانا شوش