موزه ها یا آثارخانه ها یکی از مکان های گردشگریِ ویژه در تمام دنیا محسوب میشود. این مکانها بدون هدف مادی بنا شده اند و اشیای خاصی در آنها نگهداری میشود . موزهها بسته به نوع اشیای نگهداری شده انواع مختلفی دارند. ازجمله موزه های هنری، موزه های تاریخی، موزه های سکه شناسی، گیاه شناسی و انواع دیگر. امروز میخواهیم موزه قرآن و کتابت تبریز را معرفی کنیم. با درناتریپ همراه باشید تا با این آثارخانه بیشتر آشنا شویم.
معرفی موزه
موزهی قرآن و کتابت یکی از موزههای شهر تبریز است. این موزه در بنای تاریخی مسجد صاحبالامر، در شرق میدان صاحب آباد، در مرکز شهر، در کنار مهران رود قرار دارد. قدمت این مسجد به دورهی صفویه بازمیگردد. این بنای تاریخی یک گنبد و دو مناره بلند دارد و در ابتدا مسجد ویژهی شاه طهماسب اول صفوی بود که در سال 1045 هجری قمری به وسیلهی سپاهیان سلطان مراد چهارم، از امپراطوران عثمانی، تخریب شد. این مسجد تاریخی از زمان شاه طهماسب، دو طاق مرمری نقش دار در مدخلهای دهلیز و اندورن بقعه، باقی مانده است. حجاریهای زیبایی از نقوش گل و بوته، اسلیمی و ختایی از جمله تزئینات معماری این بنا بوده و سنگ نبشته مرمرینی هم در کنار یکی از طاقهای آن نصب شده است.
با توجه به قداست این بنا پس از انجام تغییرات لازم، به عنوان موزهی قرآن و کتابت در نظر گرفته شد. درهای این موزه در سال 1380 به روی بازدیدکنندگان گشوده شد. در این موزه آثار بسیارگرانبها و منحصربهفردی نگهداری میشود. همانطور که از نام این موزه مشخص است، این موزه محلی برای گردآوری نسخه های نقیسی از قرآن کریم است. نُسَخ نفیسی از قرآن مربوط به دورههای گوناگون تاریخی در این موزه وجود دارد.
آثار موجود در موزه
در این موزه حدود 190 اثر قرآنی موجود دارد. از آثار موجود میتوان مجموعهای نفیس از قرآن کریم متعلق به دوران مختلف، انواع ظروف مزین به آیات قرآنی و آثار خوشنویسان شهیر ایرانی نام برد. همچنین انواع قلمدانهای مقوایی مذهب، دارای نقوش مینیاتوری و روکش لاکی، همچنین انواع پلاکهای فلزی منقوش به ادعیه و اوراد، ظروف چینی سفالی و برنجی مزین به آیات قرآنی و بسیاری از آثار و تصاویر بزرگان دینی در این موزه به نمایش در آمده اند. علاوه بر موارد گفته شده، میتوان از وجود آثاری چون قرآن منتسب به امام رضا (ع)، کوچکترین قران خطی مطلا، لباس قسم، جام شفابخش و کتیبه سنگی میخی اشاره کرد.
قرآن منتسب به علی ابن موسی
یکی از این آثار نفیس، یک صفحه از قرآن کریم نوشته شده به خط کوفی مربوز به قرن سوم هجری است. این اثر به عنوان کوچکترین قرآن طلاکاری شده در این آثارخانه نگهداری میشود. گفته میشود این تک برگ منتسب به امام رضا (ع) است که توسط ایشان بر روی تکه ای از پوست آهو نوشته شده است. در این موزه همچنین قطعات زیبایی از آثار خوشنویسان بنام ایران به نمایش گذاشته شده است.
کوچکترین قرآن موزه
کوچکترین قرآن موجود در این موزه اندازهی 4 در 6 سانتی متر به خط نسخ است. این قرآن با مرکب مشکی نوشته شده است. صفحه اول و دوم مذهب و مطلا و بین آیات طلاکاری شده است. تمام صفحات کادربندی به رنگ قرمز و طلایی کار شده دارد. جلد آن نیز لاکی و طلا و تذهیب دار است. نشان جزء و حزبها نیز تذهیب و طلاکاری شدهاند. داخل جلد کتاب زمینه قرمز رنگ با گل و بوته طلایی کار شده است که به دست مسیح الطالقانی در سنه ۱۲۹۳ هجری قمری تحریر شده است.