منطقه‌ی گردشگری ونایی بروجرد

منطقه‌ی سرسبز و بکر “وِنایی” از مناطق گردشگری طبیعی شهرستان بروجرد به شمار می‌رود که مانند بهشت گمشده‌ای در تنگه‌ای بین دو کوه بلندِ برآفتاب و کوه گرین، در 12 کیلومتری شمال غربی شهرستان بروجرد، قرار گرفته‌است.

این منطقه آب‌وهوایی کوهستانی دارد. زمستان‌های آن سرد و پر برف و تابستان‌هایش خنک و معتدل است.

منطقه ونایی در فهرست روستاهای گردشگری استان لرستان قرار داشت و به عنوان یکی از بزرگترین و پرجمعیت‌ترین مناطق روستایی شهرستان بروجرد به شمار می‌رفت؛ اما از فروردین ماه سال 1398، این روستا به شهر تبدیل شد.

ونایی به‌دلیل دارا بودن مناظر طبیعی چشم‌‌نواز، که سمفونی زندگی را به زیبایی هرچه تمام تر می‌سرایند، سالانه میزبان گردشگران بسیاری، به‌ویژه دوستداران کوهپیمایی و کوهنوردی است.

هر آنچه زندگی و نشاط را در اذهان تداعی می‌کند، در این تکه از بهشت زمینی دیده می‌شود؛ به‌طوری‌که انسان وقتی به خود آید، می‌بیند که غروب خیال‌انگیز را به‌عنوان آخرین عنصر زیبایی به تماشا نشسته و گذر زمان را حس نکرده است.

منطقه‌ی ونایی بروجرد دارای 10 کوه و قله مرتفع به نام های «هجده یال»، «سه کوزان»، «والاش»، «برنجه» و «هیگره» است.

وجود چشمه‌سارهای جوشان همچون «آب سفید»، «دو روزنه» و «طوطیا» علاوه بر رونق کشاورزی، طراوت ویژه‌ای به این منطقه بخشیده است. در کنار این زیبایی‌های بصری، صدای دلنشین جویبارها، عطر سبزه‌های بهاری و خنکای نسیم دشت‌ها، بسیار جلوه‌گری می‌کند.

این منطقه به عنوان زیستگاه مناسبی برای گونه‌های جانوری بومی منطقه محسوب می‌شود و از شکارگاه‌های مورد توجه شکارچیان و صیادان سالیان گذشته تاکنون بوده است.

تپه قلعه ونایی به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران در آذر ماه سال 1383 به ثبت رسیده است. از دیگر مناطق دیدنی این شهر می‌توان به دربند و غار مردآزما اشاره کرد.

لوبیا سبز، خیار و دیگر محصولات جالیزی ونایی بسیار شهرت دارد. کارگاه‌های تولید خیار شور در این منطقه، فراوان است که به صورت سنتی اقدام به تولید خیار شور و فروش آن می‌کنند. از این رو خیارشور یکی از سوغاتی های این شهر است.

از دیگر سوغاتی‌های آن محصولات لبنی، همچون ماست، پنیر، کره، روغن حیوانی و به‌ویژه دوغ خنک و لذیذ آن است که از شیر تازه‌ی گاو تهیه می‌شود و هر بازدیدکننده‌ای را ترغیب به تهیه و نوشیدن آن می‌کند.

زبان مردمان ونایی آمیزه‌ای از لری و گویش بروجردی – خرم آبادی است. گروه قابل توجهی از مردم ونایی وابسته به تیره‌هایی از ایل‌های لر هستند و برخی خانواده‌های سادات نیز در آن‌ها دیده می‌شود. بیشتر اهالی ونایی کشاورز، باغدار و دامپرور هستند.