اَبَرکوه (یا ابرقو) شهری است دراستان یزد ایران. این شهر مرکز شهرستان ابرکوه است و دربخش مرکزی این شهرستان قرار گرفته‌است. این شهرستان در مسیر اتوبان یزد – شیراز قرار دارد. هم چنین موقعیت جغرافیایی این شهر توریستی و باستانی در میان سه شهر تاریخی ایران زمین، اصفهان، یزد و شیراز می‌باشد به‌طوری‌که به‌طور تقریبی در میان مثلث این سه شهر واقع می‌باشد. ابرکوه طبق اعلام اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری بخاطر داشتن آثار طبیعی و باستانی شاخص جزء ۱۴ شهر نمونه گردشگری ایران می‌باشد. این شهرستان دارای بیش از ۴۰۰ اثر تاریخی است که ۱۴۳ اثر آن در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است. خانه آقا زاده ابر کوه متعلق به سید حسین ابرقویی است از ثروتمندان ابرکوه بوده‌است که ۸۲۰ مترمربع مساحت آن است.
معماری خانه آقازاده ابر کوه
اگر بخواهیم کمی درباره معماری خانه آقازاده در ابرکوه بگوییم، اینطور بیان می شود که این خانه بنایی دو طبقه است و مانند دیگر خانه هایی که در این مجموعه وجود دارد از مصالح بومی مانند خشت و آجر بهره گرفته می شد. علاوه بر این تزئینات خانه، درها و پنجره ها از چوب و برای گچ بری ها از ملات گچ نیز استفاده شده است.
سردر ورودی بنا در سمت شمال غربی خانه واقع شده و از طریق یک دالان به گوشه حیاط خانه نیز دارای راه است. در سه جهت حیاط این خانه اتاق ها و بخش های مختلف خانه ساخته شده و مانند تمامی خانه های تاریخی که در کویر ساخته شده اند یک حوض سنگی هم در میان آن نیز به چشم می خورد. نکته ای که جالب است در خصوص ساخت این خانه ها بدانید این است که از این جهت در سه جهت خانه اتاق ها را می ساختند تا در فصل های مختلف بتوانند اقامت خود را در جهت تابش خوشید تغییر دهند.
بخش های مختلف خانه آقا زاده ابرکوه
اتاق‌ها
اتاق جنوبی خانه به صورت صلیبی و شکم دریده ساخته شده‌است و دارای حیاط مرکزی با حوض سنگی بزرگی است که در وسط حیاط قرار دارد. خانه در سه جبهه ساخته شده‌است تا ساکنان آن بر اساس شرایط آب و هوایی فصل‌های مختلف سال در بخش‌های مختلف آن ساکن شوند.
1. اتاق تابستان نشین
این اتاق در بخش جنوبی حیاط قرار گرفته است تا در تابستان از تابش مستقیم آفتاب در امان بماند. در بخش وروردی این اتاق ایوان وجود دارد که یک فضای نیمه باز است. این ایوان هم مثل سایر خانه های ساخته شده در مناطق کویری جز در مواقع بسیار سرد سال مهمترین فضای زندگی در خانه بوده اند. تزیینات این بخش از اتاق به خاطر باز بودن فضا و قرارگرفتن در معرض گرد و غبار، معمولا ساده تر از بخش های دیگر است. بادگیر بر فراز این اتاق قرار دارد.
2.اتاق های پنج دری
اتاق پنج در معمولا به عنوان اتاق اصلی در نظر گرفته می شود و دارای 5 لنگه ارسی است. گاهی از این اتاق به عنوان اتاق شاه نشین هم یاد می شودو روبه روی آن حوض بزرگ حیات وجود دارد.
3.اتاق های سه دری
سه دری ها به عنوان اتاق خواب استفاده می شدند ومثل پنج دری ارسی دارند در اصل نام اتاق را با تعداد ارسی های آن مشخص می کنند.
بادگیر
بادگیر این خانه یکی از بادگیرهای اصیل و زیبای ابرکوه محسوب می‌گردد که ۱۸ متر ارتفاع دارد و مساحت آن ۱۸ مترمربع است و در دهانه بادگیر ۱۹ دریچه تنظیم هوا وجود دارد که با بادگیر دوم هماهنگی و ارتباط دارد. این بادگیر می‌تواند تنظیمات هوا را حتی در زمانی که هیچ بادی نمی‌وزد، انجام دهد. این بادگیر، برخلاف اکثر بادگیرها، دو طبقه است.
کلاه فرنگی
کلاه فرنگی آن به صورت مقرنس کاری شده‌است و به نحوی طراحی شده‌است که نور آسان‌تر وارد خانه شود و فضای خانه روشن‌تر جلوه کند.کلاه‌فرنگی آن به صورت مقرنس‌کاری شده‌است و به نحوی طراحی شده‌است که نور آسان‌تر وارد خانه شود و فضای خانه روشن‌تر جلوه کند. بادگیر دو طبقه خانه آقازاده از هر سوی شهر قابل مشاهده است
تصویر آن بر بسیاری از محصولات تولیدی در کشور نقش بسته است بی آن که کسی از محل چنین بنای جذابی خبر داشته باشد.
زیرزمین
زیرزمین این خانه به صورت دست کند است در واقع سنگ های زیر زمین کنده شده است. به گفته افراد محلی در کل شهر ابرکوه روی بستری سنگی قرار گرفته است و بخش هایی در شهر وجود دارد که مثل روستای میمند به صورت دستکند ساخته و شکل گرفته اند.
حیاط
حیاط خانه از سه جهت توسط اتاق ها محصور شده است. در وسط آن یک حوض سنگی مستطیلی وجود دارد که در دو سمت آن درختچه های کوچکی قرار گرفته است. کف حیاط نیز با قلوه سنگ، سنگ فرش شده است.
امکانات خانه آقا زاده ابرکوه
خانه تاریخی آقازاده در ابرکوه از امکانات خوبی بهره منده است که از جمله آن ها رستوران، کافه و پارکینگ است که می توانید در حین بازدید از آن ها هم نیز استفاده کنید. علاوه بر این خانه آقازاده در ابرکوه، شامل دو هتل بزرگ هم می باشد با نام های خانه حسینی دوست و موسوی که می توانید تجربه به یادماندنی گذراندن یک شب در خانه ی تاریخی را به خودتان هدیه دهید.
از دیگر امکانات این مجموعه تایخی می توان به اینترنت رایگان، رستوران، کافی شاپ، سرویس بهداشتی، سرویس خواب، حمام و… نیز اشاره کرد.
نکته قابل توجه!
شما باید برای بازدید از عمارت آقازاده بهای پنج هزار تومان و برای بازدید از پشت‌بام این خانه باید بهایهشت هزار تومان پرداخت نمایید. در انتها پیشنهاد می‌کنیم پس از رفتن به این منزل تاریخی و زیبا در طول برنامه سفرتان از سایر مکان‌های توریستی شهر ابرکوه مثل خانه صولت، یخچال عظیم خشتی و گنبد عالی هم دیدن کنید. راستی اگر درباره‌ی معماری سنتی ایران اطلاعاتی دارید ما در سفرزون خوشحال می‌شویم که برایمان بنویسید.
جاذبه‌های گردشگری و تاریخی ابرکوه
شاخص‌ترین آثار تاریخی این شهرستان شامل مجموعه پردیس ابرکوه واقع در محله تاریخی دروازه میدان (خانه موسوی، خانه سیدعلی آقا، خانه آقازاده)، خندق تاریخی شهر مربوط به دوره پیش از اسلام، سرو کهن‌سال، گنبد عالی، مسجد جامع ابرکوه، گنبد سیّدون علی نقیا، یخچال عظیم خشتی، خانه صولت، خانه امید سالار، مناره‌های نظامیه، آرامگاه عزیزالدین نسفی، ارگ شهرسب، قلعه فیروزآباد، قلعه مسکونی تیزک، مسجد بیرون (منزلگاه امام رضا (ع))، قلعه رباط، خندق‌های سنگی قلعه سرورخان، آرامگاه سردار مفخم، خانه اسماعیل‌خانی، قلعه اردی، قلعه حسن خان و حسینیه قدیمی مهرآباد است.
آدرس: ایران، یزد، شهرستان ابرکوه، میدان امام حسین، خیابان شهید باهنر، کوچه شهید باهنر نوزدهم، مجموعه خانه های تاریخی آقازاده، خانه تاریخی آقازاده