چندین هزار سال است که ایرانیان آخرین روز از فصل پاییز را تا سپیده دم بیدار میمانند و این شب را جشن میگیرند. جشن شب یلدا یک سنت باستانی است که از گذشته بین ایرانیان رواج دارد. در این پست قصد داریم به تاریخچه این سنت قدیمی و چگونگی برگذاری آن بپردازیم. با درناتریپ همراه باشید.
شب یلدا
نام یلدا به معنای تولد است که به ولادت خورشید، مهر یا میترا اشاره میکند. این جشن مصادف با انقلاب زمستانی است که از آن پس، شب کوتاهتر و روز درازتر میشود.
تاریخچه
در ایران باستان که درآمد زندگی مردم بر مبنای کشاورزی بود، با گذشت زمان، بر اثر تجربه توانستند فعالیتهای خود را بر مبنای گردش خورشید و ستارگان تنظیم کنند. آنها دریافتند که در برخی فصول، روز کوتاهتر میشود و شب بلندتر که روز نماد نیک بودن و شب نماد نبرد و کشمکش بود. اقوام آریایی دریافتند که کوتاهترین روز، آخرین روز پاییز است و به تدریج شبها کوتاهتر و روزها بلندتر میشوند. از همینرو آنان آن شب را شب زایش خورشید نامیدند و آنرا آغاز سال قرار دادند. در فر اوستایی، سال با فصل سرد شروع میشود. تاریکی در میان ایرانیان باستان نماد اهریمن بود و مردم در این روز که تاریکی بیشتر از مدت روز است، با افروختن آتش سعی در دور کردن اهریمن را داشتند. مردم گرد هم میآمدند و پایکوبی میکردند و هر آنچه از میوههایی که نگه میداشتند میخوردند. گرفتن فال حافظ سر سفره یلدا نیز از گذشته تا کنون رایج است.
سفره شب یلدا میزد نام داشت که در آن انواع آجیل و میوهجات میگذاشتند. ایرانیان گاه تا سحر به انتظار طوع خورشید مینشستند و گاهی در معابد دعا میکردند. روز پس از شب یلدا تعطیلی بود و مردم در آن روز استراحت میکردند. در این روز پادشاهان نیز لباس ساده میپوشیدند و کسی حق دستور دادن به دیگری را نداشت. حتی در این روز نیز ذبح گوسفند و حیوانات نیز ممنوع بود. آیین این شب خوردن میوه و آجیل جهت تندرستی است. همچنین بیداری و جمع شدن مردم با یکدیگر برای آن است که سیاهی که نماد اهریمن است، آنها را تحت تاثیر قرار ندهد.