بشر دوستی و صلح در فرهنگ ایرانی

انسان در بدو پیدایش خود به دنبال بشر دوستی و صلح بوده اما در طی همین سال های بسیاری، درگیری های مختلفی در زمینه های نژادی، قدرت نمایی، تعصب، حفظ قلمرو و ….. رخ داده است که رویای دیرینه خیلی ها را در هاله ای از ابهام قرار داده است که از خونبار ترین آنها میتوان به جنگ های جهانی یا فتوحات مغولی اشاره کرد. مسلما بسیاری در این دنیا زندگی میکنند که سعی در وقوع جنگ نداشته باشند یا اگر جنگی پیش آمد، قوانین خاصی را برای خود در نظر بگیرند. نمونه ای از این قوانین را میتوان در فرهنگ ایران باستان یافت که در ابن پست قصد در معرفی شما با قواعد بشر دوستی ایرانیان باستان داریم. با درناتریپ همراه باشید.

صلح و بشر دوستی در فرهنگ ایرانیان

در ادبیات شاهنامه فردوسی، به ناپسند بودن جنگ و اولویت صلح بر جنگ تاکید شده است. در جاهایی دیگر علاوه بر ترجیح دادن صلح بر جنگ، بر نفی کلی جنگ تاکید شده است. در شاهنامه فردوسی، جنگ افزون بر آن‌که از ماهیتی خردستیزانه برخوردار است، سرشتی ضدخدایی نیز دارد. به دیگر سخن دست‌یازیدن به جنگ تجاوزکارانه در شاهنامه به معنای پیکار با خدا و برگزیدن روشی است که در ستیز با اراده خداوندی قرار دارد.

اهمیت بشر دوستی

قواعد بشر دوستی در ایران باستان بر سه مبنا قرار دارد:

۱. اصل رفتار انسانی

یکی از جلوه‌های احترام به کرامت انسانی نیروی متخاصم در حمایت از اسیران دشمن و تعدی‌نکردن به شخصیت آنان است. این موضوع در شاهنامه فردوسی مورد توجه بوده است. در یکی از جنگ‌های میان کیخسرو با افراسیاب پادشاه توران، گروهی از سپاهیان افراسیاب به اسارت قشون کیخسرو در می‌آیند. کیخسرو با وجود کینه عمیقی که تورانیان از وی داشتند به مهربانی با آنان روی می‌آورد و ضمن همدری با وضعیت آنان، این اسیران را در ماندن نزد کیخسرو به عنوان میهمان وی و یا بازگشت به سرزمین خود مُخیر می‌سازد.

۲. اصل ضرورت نظامی

هر فعالیت نظامی در شاهنامه ذکر شده که باید بر اساس توجیه صورت گیرد و در این تحرکات، شهرها غارت نشوند یا به شهری که تسلیم شده حمله نظامی نشود.

۳. اصل تفکیک

تفکیک میان نظامیان و غیر نظامیان از دیگر نکاتی میباشد که در شاهنامه فردوسی مورد بررسی قرار گرفته است.

نتیجه

همانطور که در بررسی ها شاره کردیم، در فرهنگ ایران و در شاهنامه به ستایش صلح و نکوهش جنگ تاکید شده و در صورت رخداد جنگی، به کارهایی چون عدم غارت، کشتار یا دیگر موارد غیر انسانی تاکید شده است. با توجه به این موضوعات متوجه خواهیم بود که ایرانیان از دیرباز به بشر دوستی اهمیت زیادی میداده اند.