«هر که در این سرا در آید نانش دهید و از ایمانش مپرسید، چه آن‌کس که به درگاه باری‌تعالی به جان ارزد البته بر خوان بوالحسن به نان ارزد.» این جمله از ابوالحسن خرقانی هر زمان که می خواهیم در مورد روستای قلعه نوخرقان بنویسیم اولین چیزی است که همه بر آن تاکید می کنند.
روستای قلعه نوخرقان، روستایی در ۱۸ کیلومتری شمال شرق بسطام در شهرستان شاهرود است. قلعه نوخرقان از جمله روستاهای کوهپایه ای استان سمنان است.
آب و هوای قلعه نوخرقان، در فصول مختلف سال متفاوت است. در بهار و تابستان آب و هوایی معتدل داشته و در زمستان نیز سرد است. اکثر اهالی این روستا به فعالیت های کشاورزی، دامداری، باغداری و پرورش زنبور عسل مشغول هستند.
اما چرا قلعه نوخرقان از نظرگردشگری مهم است؟
وجود تپه های باستانی تپه کهنه قلعه، تپه قبر کولی، تپه سیاه ریگی 1و 2 در قلعه نوخرقان نشان دهنده ی قدمت سکونت اقوام مختلف در این منطقه دارد. علاوه بر این ها برج و باروی قلعه نو، قلعه شهرآباد و یخدان ها از دیگر آثار تاریخی قلعه نوخرقان است. اما مهمترین دلیل بازدید گردشگران از قلعه نو خرقان آرامگاه عارف قرن 4 ابوالحسن خرقانی است.
از خلقان تا خرقان
برخی از پژوهشگران میگویند که نام این روستا، در ابتدا «خَلقان» بوده که در گذر زمان، حرف «ل» به «ر» تغییر یافته است. «خلقان» به معنای انبوه مردم است و چون در قرن‌های گذشته، در این روستا جمعیت زیادی ساکن بودند ،آن را به این نام خوانده‌اند. البته برخی دیگر از پژوهشگران میگویند که نام این روستا از ابتدا همان خرقان به معنای «خرقه‌ها» یا لباس ویژه اهل تصوف بوده‌است. دلیل این نامگذاری هم این بوده که این منطقه از گذشته‌های دور محل تولید و خرید و فروش خرقه صوفیان بوده‌است.
آرامگاه ابوالحسن خرقانی
«چون من به ولایت «خرقان» آمدم فصاحتم برسید و عبارتم نماند از حشمت آن پیر، تا پنداشتم که از ولایت خود معزول شدم.» ابوالقاسم قشیری، کشف المحجوب. نوشته جُلابی هُجویری
آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی، عارف قرن چهار و پنج هجری در شمال روستا، بر تپه ای در شمال روستا قرار گرفته و در اطراف این آرامگاه هم تپه هایی سرسبز وجود دارند که زیبایی منطقه را دوچندان می کنند. سنگ قبر این عارف بزرگ از جنس مرمر است که با اشعاری به خطوط نستعلیق مزین گشته است. این آرامگاه آجری شکل، و بنایی مخروطی دارد که در سال 1352، از سوی انجمن آثار ملی، بنا شده است،
در مجاورت آرامگاه شیخ، مسجدی وجود دارد که در عهد ایلخانان مغول ساخته‌شده اما از بنای اولیه تنها محراب آن بر جای مانده است؛ محرابی که بر خلاف رسم معمول رو به مغرب ساخته شده است.
شیخ ابوالحس خرقانی متولد سال 352 قمری و متوفا به عاشورای سال 425 قمری است، در همین روستا زاده‌شده و درگذشته‌است. خرقانی که از بایزید بسطامی تاسی وتاثیر پذیرفته و از ابوالعباس قصاب آملی خرقه گرفته بود، از استادان خواجه عبدالله انصاری به شمار می‌رفت. خرقانی از جمله مشایخی است که پیرامون شان، داستان‌ها نقل کرده اند. گفته می‌شود، علاوه بر ابوسعید ابوالخیر، ناصرخسرو قبادیانی و ابوعلی سینا، سلطان محمود غزنوی نیز به محضرش شتافته و از او پند گرفته است. عطار نیشابوری در «تذکره الاولیاء» در وصف ابوالحسن خرقانی چنین گفته‌است: «آن آفتاب الهی، آن آسمان نامتناهی، قطب زمان «ابوالحسن خرقانی»، پیشوای اهل طریقت و راهنمای سالکان راه حقیقت. در درگاه حضرت عزت، آشنایی عظیم داشت.»
امکانات رفاهی
خوشبختانه مجموعه سوئیت‌هایی در جوار آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی وجود دارد که امکانات خوبی را در اختیارتان قرار می دهد.
چگونه به قلعه نوخرقان برویم؟
شما می توانید ابتدا به شهرستان شاهرود رفته و سپس به بسطام بروید و پس از طی مسیری ۱۸ کیلومتری به روستای قلعه نوخرقان می رسید.