یکی از بخش‌های استان بوشهر که دارای جاذبه‌های فراوان و همچنین مجموعه‌ای از کلوتهای زیباست، منطقه کوه مند است که در استان بوشهر و در شهرستان‌های دشتی و تنگستان قرار دارد. این کلوتهای طی فرسایش‌های آبی یا بادی در مدت زمانی طولانی به وجود آمده‌اند، اگرچه این کلوتها زیبایی کلوتهای شهداد را ندارند، اما باز هم میتوان به آنها همانند جاذبه‌ای کم نظیر اشاره کرد. با درناتریپ همراه باشید تا به بررسی این زیبای ناشناخته بپردازیم.
اشکال خاص و مختلف کلوتها، جلوه‌ای خاص به منطقه کویری میبخشد تا جایی که شاید گمان کنید شهری باستانی را در یک منطقه کویری پیدا کرده‌اید. ساختار‌های گوناگونی در این منطقه ساحل، کوه، دشت، بیابان و جنگل، این منطقه را به موزه‌ای از آثار طبیعی بدل کرده است. زیباترین نوع این کلوت‌هادر روستاهای چاوشی و چارک قرار دارند که کانونی از کلوتهای کوه مند به شمار می‌آید. علاوه بر این کلوتها، شما جاذبه‌های دیگری را نیز میتوانید در نزدیکی این منطقه مشاهده کنید.
جاذبه‌های دیگر کوه مند
۱. منطقه شکار ممنوع
این منطقه بیش از ۳۶ هزار هکتار مساحت دارد. چندین منطقه دیگر مانند کوه سیاه، کوه چاهگاه، کوه کردلان، کوه بیرمی و حاشیه رودخانه مند دشتی نیز به دلیل پوشش گیاهی مناسب و شرایط بسیار مساعد آب و هوایی، شرایط لازم را برای تبدیل به منطقه شکار ممنوع دارد. در این منطقه میتوانید پلنگ، قوچ، شاهین، عقاب و آهوانی را نیز مشاهده کنید.
۲. نیایشگاه مند
آتشکده کوه مند یا نیایشگاه مند، از آثار مهم تاریخی شهرستان دشته و در دامنه کوه مند به فاصله ۳۰ کیلومتری خورموج، غرب روستای زایر عباسی در کلات حیدری قرار دارد.
در ارتفاع سنگی مشرف به رودخانه خشکی که بستر رودخانه قدیمی است، آثار حجاری و کوه تراشی در دل صخره وجود دارد که از بستر رودخانه، راهی به ارتفاع ۶۰ متر یعنی جایی که اولین مدخل آتشکده است،کشیده شده که یک شاه نشین با یک سکوی میانی و یک سکوی افقی در سمت راست شاه نشین قرار گرفته و یک اطاق قوسی با انحنای منظم وجود دارد که از سنگ، گچ و گل ساخته شده و بسیار جلب توجه میکند.
نمای خارجی فعلی آتشکده عبارت است از یک مدخل با سقف قوسی، دو مدخل مستدیر القاعده و ده حفره به شکل مدخل‌های طرفین سکوی شاه نشین مدخل اصلی و با اندازه‌های متفاوت که به احتمال همانند پنجره و نورگیرهای رواقهای اصلی آتشکده بودهاند.
آتشکده از سه طبقه میانی، تحتانی و فوقانی تشکیل شده که با هم مرتبطند و در عین این ارتباط، نوع ساختمان هر یک با دیگری متفاوت بوده، به گونه‌ای که از هر یک از طبقات به منظور کار خاصی استفاده میشده است.
در بستر رودخانه خشک، آثار ساختمان‌ها و آبگردان‌ها و در اطراف مسیل و اراضی پای کوه، بند‌هایی وجود دارند که از وجود میدان بزرگی در جلوی کلات حکایت میکند که سطح آن با خاک و سنگ بالا آورده بودهاند. با توجه به وجـد آثار آب انبارها و بقایای درختانی از فاصله دویست متری پای کوه، احتمال میرود در جلو آتشکده، میدانی وجود داشته و جهت جلوگیری از خطر سیل، بند‌های زیادی از گچ و سنگ در گذشته ساخته شده‌اند.
بیش از نیم قرن پیش، در بخش شمالی آتشکده و پشت کوه نیز، آثار حفره‌ها، شاه نشین و درختانی وجود داشته است که از آنجا راهی به آتشکده منتهی میشده و بر اثر ریزش کوه از بین رفته‌اند.
گویا نقشه اصلی مقایر کلات متأثر از مقابر فنیقی است و با توجه به طرز قرار گرفتن دخمه ها بر روی یکدیگر و کم شدن تدریجی ابعاد آن ها در طبقات بالاتر، همان نقشه زیگورات ها و میل های خاص مضرس است که اصلی ایلامی و بابلی دارد اما نقشه صلیبی دهلیز ها نقشه هندی و ایرانی است. مقابر کلات دارای صفحه ای مستقل و در عین حال متأثر از تمدن های مختلف ایرانی و هندی و آشوری، فنیقی و ایلامی است.
تفریحات کوه‌مند
این منطقه جذابیت‌های زیادی دارد که میتوان به عکاسی از کلوتها، عکاسی در شب هنگام زیبایی آسمان کویری، پیاده روی در منطقه، کمپ زدن و…. اشاره کرد که در نوع خود جذاب میباشند. باید به این نکته اشاره کنیم که در منطقه شکار ممنوع به حیوانات و یا منطقه صدمه نزنید، زیرا در صورت انجام این اعمال دستگیر شده و مجبور به پرداخت جریمه نقدی خواهید بود.
