کول فرح از آثار باستانی بجامانده از دوره ایلامی‌ها است که در شهر ایذه در استان خوزستان قرار دارد. با درناتریپ همراه باشید تا به بررسی این گنجینه ارزشمند بپردازیم.
آشنایی
کول فرح یا کولفره، تنگه‌ای در هفت کیلومتری شمال شرقی ایذه قرار دارد و شامل شش نقش برجسته متعلق به دوره ایلامیان است که با توجه به سنگ نوشته‌های به جا مانده و بقایایی از محل زندگی آنها در گذشته دور که در میان کوه‌ها باقی مانده است مانند گورها، کانال آب، بقایای ساختمان و نقطه دیدبانی میتوان گفت که این محل پرستشگاه نارسینا، یکی از خدایان ایلامی بوده است.
کول به معنای دره و فرح به معنای خوشحالی میباشد و از آنجا که دره‌ها معمولا خفته و تنگ میباشد، این دره روح‌افزا و دلباز است. در سمت راست ورودی دره، دو قطعه سنگ بزرگ و نامنظم دیده میشود که بر روی آنها، نقش‌هایی از انسان و جانوران در حال نیایش دیده میشود. در این نیایشگاه، بیش از ۴۰۰ شکل در حال عبادت دیده میشوند که باستان‌شناسان آنرا نخستین نگاه بشر به شکل گرفتن آیین میدانند. این منطقه در سال ۱۳۷۸ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.
در محدوده باستانی کولفرح، تپه‌های باستانی پرچستان، چغاکره و همچنین تالاب میانگران وجود دارد. این اثر باستانی دارای شش نقش برجسته بسیار مهم است.
نقش‌ها
نقش برجسته ۱: مراسم قربانی را نشان میدهد و در ارتفاع ۶ متری از دامنه کوه قرار دارد. شاه هانی یکی از حاکمان مستقل آیاپیر بود که در این نقش در حال قربانی کردن نشان داده شده است.
نقش دوم: این نقش نیز مراسم مذهبی قربانی کردن را نشان میدهد که روی تخته‌سنگی مثلثی قرار گرفته است. در این نقش فردی وجود دارد که دستانش را جهت نیایش بالا گرفته و در جلوی او، مردی گاو نری را به زمین زده است. در سمت چپ نیز ۴ مرد با احترام دنبال شخصیت وسط صحنه در حال حرکت هستند.
نقش سوم: این نقش بر روی یک سنگ چهارگوش بزرگی حکاکی شده و سنگ بلندی ۲۸۰ سانتی‌متری دارد. در چهار سمت آن تصاویری به چشم میخورد که موضوع این طرح، حمل مجسمه یکی از خدایان ایلامی بر دوش چهار مرد است و شاه با عده زیادی از همراهان، آنها را دنبال میکنند.
نقش چهارم: این نقش بسیار شبیه به نقوش تخت جمشید می باشد و از آنجاکه قدمتی بیشتر از تخت جمشید دارد، آنرا مادر تمامی نقوش در تخت جمشید میدانند. در بالای این نقش، شاه با ردای بلندی نشسته است و جلوی او یک میز هدایا قرار دارد. سه نفر پشت سر او ایستاده‌اند پایین این تصویر، درچهار ردیف افرادی دیده میشوند که یک دست خود را به جلو دراز کرده‌اند و دست دیگر را در برابر صورت خود به عنوان احترام گرفته‌اند. در طرفین این نقش افرادی در حال اهدای هدایا هستند.
نقش پنجم: این نقش مربوط به اجرای مراسم مذهبی است. از لحاظ قرار گرفتن دست‌ها و پاها همانند نقش شماره ۲ میباشد. جلوی فرد منقش، آتشدای وجود دارد و حیوانات قربانی شده به صورت وارونه حجاری شده‌اند.
نقش ششم: این نقش مربوط به حمل مجسمه است و در آن، چهارنفر کلاه به سر در حال حمل مجسمه یکی از خدایان هستند.
[icon name=”map-marker” class=”” unprefixed_class=””]آدرس: ایران، استان خوزستان، شهرستان ایذه، تنگه کولفرح.
