جشن باستانی نیلوفر از جشن‌های باستان ایران است که در روز خورداد امشاسپند از ماه تیر برگذار میشده است. میتوان دریافت که میان گل نیلوفر، ماه تیر و خورداد امشاسپند پیوندی وجود دارد و ایرانیان به این پیوند پایبند بودند. این جشن در روز ششم تیر برگذار میشده که بنا به گاهشمار شمسی، سوم تیر محسوب میشود. همچنین ابوریحان بیرونی نیز به این جشن اشاره داشته است و گفته که نیلوفر نماد ایزد بانوی آناهیتا است که بانوی آب، زایندگی و باروری است.
نیلوفر نیز به خاطر اینکه نماد آناهیتا بوده در نزد ایرانیان ارزش بسیاری داشته است. تیر، بنیاد همه آب‌ها و سرچشمه باران‌هاست. این ماه با نام ستاره تیشتر پیوند خاصی دارد که به بارندگی نیز مربوط است. امشاسپندی نشانه مادینه بودن است و این مادینه بودن میتواند نشانه پیوند بین امشاسپندی و بانو آناهیتا میباشد. بنا بر شواهد باستانی، خورداد امشاسپند، نگهبان و پشتیبان آب‌هاست و در جهان مادی نیز پاسداری از گیاهان را بر دوش دارد. ایرانیان باستان پس از نوشیدن آب، دعایی برای خوردادامشاسپند میخوانده‌اند و همه این‌ها نشانه پیوند خاصی بین نیلوفر، آناهیتا، خورداد و تیر وجود میباشد.
این پیوند، پیوندی میان گیاه زندگی، آب، آفرینش و پاکی است و بر این پایه است که باید بی‌گمان بود که جشن نیلوفر، جشنی بزرگ در ایران باستان و نوعی جشن همگانی بوده است.
در کتاب بندهش اینگونه نوشته شده که گل نیلوفر نشانه آبان‌ایزد است که آبان ایزد بر اساس اعتقادات ایرانیان باستان، پاسدار آب‌هاست. در نگاره‌های تخت جمشید نیز برخی اشکال گلی در دست دارند که آنرا با نام نیلوفر میشناسند که البته در اشکال بزرگ زادگان مادی و پارسی نیز میتوان آنرا مشاهده نمود.
