شاید تصوری که در مورد استان سیستان و بلوچستان در ذهنمان نقش بسته است، این است که این استان منطقه‌ای کویری و بی‌آب‌و‌علف است. اما باید بدانیم این استان دارای جاذبه‌های طبیعی و ناب بسیاری است. از جمله چشمه‌های آب گرمی که خواص درمانی بسیاری دارند. چابهار هم که خود دنیایی است و به واقع سرزمین شگفتی‌هاست که جاذبه‌های فراواقعی اطراف آن به گونه‌ای است که نذیر آن‌ها در هیچ نقطه‌ی دیگر از کشور وجود ندارد و هر انسانی را به حیرت وا می‌دارد.
با این مقدمه می‌خواهیم به روستای باهوکلات چابهار برویم؛ جایی که سرزمین گونه‌ی نادری از تمساح‌ها به نام “گاندو” است.
منطقه‌ی حفاظت شده‌ی باهوکلات در جنوب شرقی استان سیستان و بلوچستان، در طول مرز ایران و پاکستان واقع شده است. این منطقه، در مسیر رودخانه‌ی “سرباز” و “باهوکلات‌رود” قرار دارد و تا دریای عمان ادامه یافته است. وسعت این منطقه چیزی در حدود 450هزار هکتار است که بخش بزرگی از آن در شهرستان چابهار و بخش دیگر آن در شهرستان سرباز واقع شده است.
منطقه‌ی باهوکلات وسیع‌ترین منطقه‌ی حفاظت شده‌ی استان سیستان و بلوچستان است است. این منطقه از جنوب، به ساحل دریای عمان و از شرق، به مرز پاکستان می‌رسد و تنها منطقه‌ی موجود در ایران است که به عنوان زیستگاه گاندو، تنها تمساح بومی ایران، معرفی می‌شود. به دلیل وجود این گونه تمساح، سال‌هاست که نام این روستا با نام گاندو عجین شده است. در واقع تمساح گاندو یکی از ارزشمندترین گنجینه‌های این روستا محسوب می‌شود؛ به‌طوری که این منطقه عمده‌ی شهرت خود را مدیون این حیوان پوزه کوتاه ایرانی است.
با این حال جالب است بدانید که به جز روستای باهوکلات، روستاهای دیگر این استان نیز میزبان “گاندو” است؛ مناطقی همچون برکه‌های فیروز آباد، کلانی، شیرگواز، دلگان، درکس، هوت کت، آزادی، پلنگی، جنگل، پیرسهراب و کهیر بز. اما روستای باهوکلات زیستگاه اصلی گاندوهاست.
حال به جاذبه‌های دیگرِ موجود در این منطقه میپردازیم.
این منطقه شامل عناصر طبیعی فراوانی از جمله رودخانه‌ها، آبگیرها، ساحل دریا، جنگل‌های حرا، کوه‌هایی در شمال، شمال شرق و شرق و دشت‌هایی پست و ناهموار در جنوب می‌باشد.
نتایج به دست آمده از بررسی‌ها و مطالعاتی که در منطقه‌ی باهوکلات انجام شده، حاکی از آن است که از تعداد 160 گونه پستاندارد موجود در ایران، 28 گونه، از تعداد 515 گونه پرنده، 192 گونه، از تعداد 209 گونه خزنده، تعداد 71 گونه و از تعداد 17 دوزیست، تعداد 4 گونه از آن در این منطقه زندگی می‌کنند. همچنین در منطقه‌ی حفاظت شده‌ی باهوکلات و در کنار رودخانه‌های “سرباز” و “باهوکلات رود” که از پر آب ترین رودخانه‌های این استان به شمار می‌رود، 12 گونه ماهی نیز وجود دارد. ماهی عجیب گل خور یا گل خوراک نیز در رودخانه ی باهوکلات رود زندگی می‌کند.
از دیگر حیواناتی که در منطقه‌ی حفاظت شده‌ی باهوکلات حضور دارند، می‌توان به سیاه گوش، جبیر، سنجاب بلوچی، خدنگ، بزمجه بنگال، شغال و روباه و پرندگانی مانند مرغ سقای پا خاکستری، عقاب شاهی، کاکایی، انواع شاهین، هوبره، دراج و انواع کبوتر و قمری نیز اشاره کرد. این در حالی است که لاک‌پشت‌های سبز دریایی، جنوب این منطقه را به عنوان محل اصلی برای تخم‌گذاری خود انتخاب کرده‌اند. به جرائت می‌توان گفت این منطقه از لحاظ تنوع زیستی بسیار حائز اهمیت است.
پوشش گیاهی منطقه نیز، ازقله‌ی کوه‌ها گرفته تا دامنه‌ی آن‌ها شامل انواع درختان گرمسیری، استپ کوهپایه‌ها و گونه‌های گیاهی مربوط به مناطق سردسیری است. از جمله‌ی این درختان می‌توان به بنه و بادام اشاره کرد. در این منطقه دره هایی نیز وجود دارد که معمولاً پوشیده از انواع درخت‌ها و درختچه‌ها می‌باشد . در دشت‌های منطقه نیز گیاهانی مانند آکاسیا، کندر، کهور و استبرق وجود دارند. این منطقه خود به قدر کافی وسیع و دیدنی است اما پیشنهاد می‌کنیم چنانچه به استان سیستان و بلوچستان سفر کردید، از دیدن دیگر جاذبه‌های نزدیک به این منطقه نیز لذت ببرید.